Конституциялык соттун судьялары «Аял-Судьяларынын Кыргыз Ассоциациясы» коомдук бирикменин X жылдык конференциясына катышты.
2024-жылдын 6-декабрында Чүй облусундагы “Гранд отель Бурана” конференц-залында
” Аял-Судьяларынын Кыргыз Ассоциациясы” (АСКА) коомдук бирикмесинин X Жылдык Конференциясы ийгиликтүү башталды. Кыргыз Республикасынын бардык аймактарынан келген сот адилеттигинин лидерлери гендердик зомбулук, юридикалык жардам көрсөтүүдөгү кемчиликтер жана институционалдык реформалар боюнча актуалдуу маселелерди талкуулоо үчүн чогулушту. “Укук булагы” долбоорунун колдоосу менен АСКА тарабынан уюштурулган иш-чара “Юридикалык адилеттүүлүктү бекемдөө: акысыз юридикалык жардамга жетүү, сот системасындагы аялдарды колдоо жана гендердик зомбулуктун алдын алуу” темасына арналган.
Конституциялык соттун өкүлдөрүнүн катышуусу
Конференцияда Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун төраганын орун басары Карыбек Арстанбекович Дүйшеев саламдашуу сөзүн сүйлөдү. Ал сот адилеттигине бирдей жетүүнү камсыздоонун маанилүүлүгүн белгиледи:
“Конституциялык сот, мыйзамдын үстөмдүгүн жана жарандардын конституциялык укуктарын коргоочу орган катары, баса белгилейт: сот адилеттигине бирдей жетүү – бул учурдагы талап гана эмес, демократиялык мамлекеттин фундаменталдык принциби. Сот системасындагы аялдарды колдоого өзгөчө көңүл буруу зарыл. Алардын катышуусу сотторго болгон ишенимди күчөтүү менен адам укуктары, гендердик теңдик жана социалдык адилеттүүлүк маселелерин кароодо ар тараптуу мамилеге өбөлгө түзөт. Гендердик зомбулуктун алдын алуу да өтө маанилүү, анткени бул юридикалык гана эмес, моралдык көйгөй, ал мамлекеттин, жарандык коомдун жана эл аралык коомчулуктун биргелешкен аракеттерин талап кылат. Жабырлануучуларды коргоо үчүн натыйжалуу механизмдерди түзүү, юридикалык жана маданий тоскоолдуктарды жоюу, ошондой эле калктын юридикалык сабаттуулугун жогорулатуу – бул биздин биргелешкен көңүл буруу жана аракеттерди талап кылган милдеттер”.
Конституциялык соттун судьясы жана КАЖС мүчөсү Чинара Аскарбековна Айдарбекова өз сөзүндө конференциянын гендердик зомбулуктун алдын алууга арналган 16 күндүк активдүү иш-чаранын алкагында өтүп жатканын белгиледи. Ал Ассоциациянын аялуу топтордун укуктарын коргоо жана сот адилеттигине бирдей жетүүнү камсыз кылуу боюнча берилгендигин баса белгиледи.
Конференциянын негизги темалары жана жетишкендиктери:
Конференцияда талкууланган негизги суроолор:
– Алыскы аймактарды камтуу үчүн санариптик инструменттерди колдонуу менен акысыз юридикалык жардамга жетүүнү кеңейтүү.
– Аялдардын жана кыздардын, анын ичинде мүмкүнчүлүгү чектелген адамдардын, сот адилеттигине жетүүсүн жакшыртуу.
– Аял-судьялардын лидерлик позицияларын бекемдөө.
– Юридикалык сабаттуулукту жогорулатуу жана гендердик зомбулуктан жабыркагандарды коргоо үчүн натыйжалуу механизмдерди түзүү.
