Кыргыз Республикасынын
Конституциялык соту

Жаңылыктар

03.04.2023

Аппарат жетекчи М. Джаманкулов АКСАнын туруктуу катчылыгынын башкы катчысынын изилдөөлөр жана иштеп чыгуулар боюнча орун басары болуп шайланды

Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун аппарат жетекчиси Марат Джаманкулов Азия конституциялык сотторунун жана ага шайкеш институттарынын ассоциациясынын туруктуу катчылыгынын башкы катчысынын изилдөөлөр жана иштеп чыгуулар боюнча орун басары болуп шайланды. Бул чечим Кыргызстандын Конституциялык сотунун АКСАны өнүктүрүүгө кошкон салымын эске алуу менен изилдөөлөр жана иштеп чыгуулар боюнча АКСАнын Катчылыгы тарабынан кабыл алынды. АКС Ассоциациясы жөнүндө Ассоциация 2010-жылы Азиянын конституциялык юстиция органдарынын аймактык форуму катары түзүлгөн, анын негизги максаты Азияда демократиянын, укуктун үстөмдүгүнүн жана адамдын негизги укуктарынын өнүгүшүнө көмөк көрсөтүү болуп саналат. Кыргызстан 2015-жылы мүчө болду. Азыркы учурда Ассоциацияга 21 мамлекет кирет: Афганистан, Азербайжан, Бангладеш, Индия, Индонезия, Иордания, Казакстан, Корея, Кыргызстан, Малайзия, Мальдив аралдары, Монголия, Мьянма, Пакистан, Палестина, Россия, Филиппин, Тажикстан, Таиланд, Түркия жана Өзбекстан. Ассоциация иштеп турган жылдары Кореянын, Түркиянын, Индонезиянын конституциялык соттору, Малайзиянын федералдык соту, Казакстандын Конституциялык соту төрагалык кылган. Ассоциациянын туруктуу катчылыктары бар, алар анын уставдык максаттарын илгерилетүүгө олуттуу салым кошот: Индонезия Республикасындагы пландоо жана координациялоо боюнча катчылык; Корея Республикасындагы изилдөө жана иштеп чыгуу боюнча катчылык жана Түркия Республикасындагы адам ресурстарын окутуу жана өнүктүрүү борбору. АКСАнын жалпысынан үч Катчылыгы бар:

Изилдөө жана өнүктүрүү боюнча катчылык (AACC SRD) Түштүк Кореянын Сеул шаарында жайгашкан жана Кореянын Конституциялык соту тарабынан башкарылат.
Пландоо жана координациялоо боюнча туруктуу катчылык (PSPC) Индонезиянын Жакарта шаарында жайгашкан жана Индонезия Республикасынын Конституциялык соту тарабынан башкарылат.
Адам ресурстарын окутуу жана өнүктүрүү борбору (CTHRD) Түркиянын Анкара шаарында жайгашкан жана Түркия ...

31.03.2023

“Укуктук аргументтөө жана конституциялык чечмелөөдөгү өлчөмдөштүк” семинары

2023-жылдын 30-мартында Конституциялык соттун имаратында "Укуктук аргументтөө жана конституциялык чечмелөөдөгү өлчөмдөштүк" семинары өттү. #ConstsotKG аппаратынын кызматкерлери эл аралык эксперт, Молдованын Конституциялык сотунун экс-төрагасы жана мурдагы юстиция министри Александр Константинович Тэнассенин жана Кыргызстандын Конституциялык сотунун судьясы, "Аял-судьялардын кыргыз ассоциациясы" КУнун Байкоочу кеңешинин төрайымы Чинара Аскарбековна Айдарбекованын сапаттуу соттук аргументтөөнүн мааниси, эл аралык тажрыйбада соттук аргументтөөнүн техникасы, Кыргызстандагы укук ченемдерин чечмелөөнүн негизги ыкмалары жана түрлөрү жөнүндө маалымат алышты. Конституциялык сот Конституциянын сакталышын жана жарандардын конституциялык укуктары менен эркиндиктерин коргоону камсыз кылууга чакырылган, ошондуктан ушул сыяктуу иш-чаралар Конституциялык соттун аппаратынын кызматкерлеринин квалификациясын жана компетенцияларын жогорулатуу үчүн маанилүү каражат.

27.03.2023

Конституциялык сотунун укуктук позицияларынын базасы эми “ТОКТОМ”маалыматтык-укуктук системасында

Биз Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун укуктук позицияларынын базасы эми "ТОКТОМ"маалыматтык-укуктук системасында жайгаштырылганын кубануу менен билдиребиз. Эми алар колдонууга оңой жеткиликтүү. Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун укуктук позицияларынын базасына кирүү мүмкүндүгүн алуу үчүн "ТОКТОМ" маалыматтык-укуктук системасынын сайтына кириңиз. Кийинки видео-нускаманы аткарыңыз: Конституциялык сотунун укуктук позицияларынын базасы эми "ТОКТОМ"маалыматтык-укуктук системасында - YouTube Биздин маалымат базасы сиз үчүн пайдалуу болот деп ишенебиз. Жазуу түрүндөгү нускама: https://docs.google.com/document/d/1pTEe9jR7WNg9TTgt891zS5IRaNnbla8b/edit?usp=sharing&ouid=115650685499659591003&rtpof=true&sd=true

03.03.2023

“2023-2026-жылдарга Кыргыз Республикасынын сот адилеттиги системасын өнүктүрүү” Мамлекеттик максаттуу программасы бекитилди

2023-жылдын 3-мартында Кыргыз Республикасынын Президенти №47 Жарлыгы менен "2023-2026-жылдарга Кыргыз Республикасынын сот адилеттиги системасын өнүктүрүү"Мамлекеттик максаттуу программасын бекитти. Программанын максаты адамдын жана уюмдардын укуктарын жана мыйзамдуу кызыкчылыктарын адилеттүү жана натыйжалуу коргоого багытталган сот адилеттиги системасын өнүктүрүүнүн артыкчылыктарын аныктоо болуп саналат. Программа сот системасын реформалоого багытталган үчүнчү мамлекеттик максаттуу программа болуп саналат жана сот органдарын гана эмес, укук коргоо органдарын жана сот адилеттигине кирген башка чектеш укуктук институттарды реформалоону камтыйт. Программа сот адилеттиги системасына маалыматтык технологияларды кеңири киргизүүнү карайт, бул сот адилеттигин жүзөгө ашыруунун сапатын жакшыртууга, жарандардын соттук коргоону алуу үчүн кайрылуусун жөнөкөйлөтүүгө, соттук экспертизаларды алуунун сапатын жана ыкчамдыгын жогорулатууга, соттук чечимдердин толук кандуу аткарылышын жана сот адилеттиги системасынын органдарынын ишин оптималдаштырууну камсыз кылууга мүмкүндүк берет. Программада бийликтин бардык бутактарын бирдей социалдык камсыздоону сактоо маселелерин, ошондой эле конституциялык контролдоо органынын жана бүтүндөй сот системасынын башка проблемаларын чечүүгө багытталган ар кандай иш-чаралар каралган. Атап айтканда, Конституциялык соттун чечимдерин кыйла натыйжалуу аткарууга багытталган "Кыргыз Республикасынын Конституциялык соту жөнүндө" конституциялык Мыйзамдын жана "Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин Регламенти жөнүндө" Мыйзамдын бирдиктүү жана кыйшаюусуз аткарылышын көзөмөлдөө боюнча прокуратура органдарынын ишин күчөтүү каралган. Ошондой эле, Программада Кыргыз Республикасынын Конституциялык Сотунда Жогорку Кеңештин, Жогорку соттун, Башкы прокуратуранын, Юстиция министрлигинин туруктуу (ыйгарым укуктуу) өкүлдөрүнүн институтун аталган мамлекеттик органдардын жетекчилеринин орун басарларынын деңгээлинен төмөн эмес киргизүү зарылчылыгы белгиленген, кон...

10.02.2023

Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунда 2022-жылдын жыйынтыктары чыгарылды

2023-жылдын 9-февралында Конституциялык соттун судьяларынын жана аппарат кызматкерлеринин катышуусу менен Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун 2022-жылдагы ишмерлигинин жыйынтыктарын чыгаруу боюнча жылдык жыйын болуп өттү. Жыйын Түркия менен Сириядагы жер титирөөдөн каза болгондорду эскерүү мүнөтүнөн башталды. Конституциялык соттун судьялары Конституциялык соттун жана анын аппаратынын өткөн жылдагы ишмердүүлүгүнүн жыйынтыктары боюнча аппарат жетекчиси Марат Джаманкуловдун баяндамасын угушту. Конституциялык соттун төрагасы Эмиль Осконбаев өткөн жылдын эсебинен судьялардын жана аппарат кызматкерлеринин үзүрлүү иштерин баалады. Жыйындын жүрүшүндө Конституциялык соттун иши боюнча, ошондой эле Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 30 жылдыгына карата масштабдуу иш-чараны ишке ашыруу боюнча пландар белгиленген. Конституциялык соттун судьялары тарабынан Конституциялык соттун ишин жакшыртуу боюнча сунуштар киргизилди. Иш-чаранын жүрүшүндө аппарат жетекчиси Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун Конституциянын кабыл алынышынын 30 жылдыгын майрамдоо демилгеси Президент Садыр Жапаровдун Жарлыгы менен колдоого алынганын да маалымдады. 2022-жылы Конституциялык сотко 68 кайрылуу келип түшкөн, алардын ичинен Конституциялык соттун судьялар коллегиясы кайрылууну өндүрүшкө кабыл алуу жөнүндө 21 аныктама, кайрылууну өндүрүшкө кабыл алуудан баш тартуу жөнүндө 47 аныктама чыгарган. Жалпысынан 2022-жылы Конституциянын тийиштүү ченемдерине 7 ченемдик укуктук акт карама-каршы келбейт, 1 ченемдик укуктук акт жарым-жартылай карама-каршы келет жана 2 ченемдик укуктук акт толугу менен карама-каршы келет деп таанылган, 10 отурум өткөрүлдү. Ошону менен бирге, Конституциялык соттун 8 чечиминде колдонуудагы укуктук жөнгө салууга тийиштүү өзгөртүүлөрдү киргизүү зарылдыгы туурасында тапшырма берилген. Ошондой эле кайрылууларды өндүрүшкө кабыл алуудан баш тартуу жөнүндө судьялар коллегиясынын аныктамаларына даттануулар боюнча Конституциялык соттун 11 токт...

27.01.2023

Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун аппараты кадрлар резервине киргизүү үчүн ачык конкурс жарыялайт

Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун аппараты кадрлар резервине киргизүү үчүн улук административдик кызмат орундарына ачык конкурс жарыялайт. Кадрлар резервине туруу үчүн талапкерлер кийинкидей квалификациялык талаптарга жооп бериш керек: Жалпы мыйзамдардан төмөнкүлөрдү билүүсү зарыл:

Кыргыз Республикасынын Конституциясын;
«Жарандардын кайрылууларын кароо тартиби жөнүндө» Кыргыз Республикасынын Мыйзамын;
«Кыргыз Республикасынын мамлекеттик жарандык кызмат жана муниципалдык кызмат жөнүндө» Кыргыз Республикасынын Мыйзамын;
«Кыргыз Республикасынын ченемдик укуктук актылары жөнүндө» Кыргыз Республикасынын Мыйзамын;
“Коррупцияга каршы аракеттенүү жөнүндө” Кыргыз Республикасынын Мыйзамын;
Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2020-жылдын 3-мартындагы № 120 токтому менен бекитилген Кыргыз Республикасында иш жүргүзүү боюнча Типтүү нускамасын.

1) Кызмат орундарынын улук топтору үчүн (экономика жана финансы жаатында) төмөнкүлөр болуш керек: - экономика жана финансы жаатында жогорку кесиптик билим; - мамлекеттик жана/же муниципалдык кызматта жалпысынан 1 жылдан кем эмес, тийиштүү кесиптик чөйрөдө 3 жылдан кем эмес иш стажы. Предметтик мыйзамдардан кийинкилерди билүүсү зарыл: - “Кыргыз Республикасынын Конституциялык соту жөнүндө” Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамын; - Кыргыз Республикасынын Салык кодексин; - Кыргыз Республикасынын Бюджеттик кодексин; - “Мамлекеттик сатып алуулар жөнүндө”, “Мамлекеттик социалдык камсыздандыруу боюнча камсыздандыруу төгүмдөрүнүн тарифтери жөнүндө”, “Бухгалтердик эсеп жөнүндө” Кыргыз Республикасынын мыйзамдарын; - Финансылык отчеттуулуктун эл аралык стандарттарын (ФОЭС); - Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун 2022-жылдын 18-февралындагы № 02-П токтому менен бекитилген Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун Регламентин. ...

28.12.2022

Түрк мамлекеттер уюмуна мүчө мамлекеттердин (TÜRK-AY) жана Ислам дүйнөсүнүн мамлекеттеринин (İDAY) конституциялык юрисдикцияларынын конференциялары

2022-жылдын 22-25-декабрында Стамбулда Түркия Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасы Зухту Арслан мырзанын чакыруусу боюнча Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасы Эмил Осконбаев башында турган делегациясы Ислам дүйнөсүнүн мамлекеттеринин конституциялык юрисдикцияларынын конференциясына катышты (İDAY). Иш-чаранын жүрүшүндө уюмдун уставы кабыл алынды. Ага дүйнөнүн 36 өлкөсүнөн конституциялык көзөмөл жүргүзгөн жогорку сот бийлигинин 136 өкүлү катышты. Ошондой эле сапардын алкагында Эмиль Осконбаев Түркия, Кыргызстан, Азербайжан, Казакстан, Өзбекстан уюштуруучу болгон Түрк мамлекеттер уюмуна мүчө мамлекеттердин конституциялык юрисдикцияларынын конференциясынын (TÜRK-AY) биринчи отурумуна катышты, ал эми Түндүк Кипр жана Түркмөнстан бул уюмда байкоочу катары чыгышты. Эки ири институттун түзүлүшүнүн урматына эл аралык конференция уюштурулуп, ага Түркия президенти Режеп Тайып Эрдоган катышып, сөз сүйлөдү. "Белгилүү болгондой, конституциялык сот бийлигинин чөйрөсү кенен. Бүгүнкү күндө конституциялык соттор конституциялык укуктарды жана эркиндиктерди коргоонун алмаштырылгыс институттары", - деди Түркиянын президенти. Ал Ислам дүйнөсүнүн конституциялык көзөмөлүнүн жогорку сотторунун башчыларына конференцияга катышкандыгы үчүн ыраазычылык билдирди. "Ислам дүйнөлүк конституциялык сот тутумунун конференциясынын алкагында конституциялык көзөмөл жүргүзүүчү жогорку сот органдарынын кызматташуусу жана тажрыйба алмашуусу чоң мааниге ээ", – деп кошумчалады Режеп Тайип Эрдоган.

09.12.2022

Кыргызстандын Конституциялык сотунун жамаатына жаңы судьялар тааныштырылды

2022-жылдын 9-декабрында Кыргыз Республикасынын Президентинин Жогорку Кеңештеги туруктуу өкүлү Алмасбек Абытов Конституциялык соттун жамаатына жаңы шайланган судьялар Чинара Айдарбекова менен Лунара Жолдошеваны тааныштырды. Алмасбек Абытов жаңы судьяларды куттуктап, Конституциялык соттун судьялык кызматына шайлануу - талапкерлерге көрсөтүлгөн ишеним жана алардын жеке жана ишкердик сапаттарына жогору баа экенин белгилеп кетти. Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасы Эмиль Осконбаев дагы судьяларды куттуктап, өз сөзүндө Негизги мыйзамды жана анын принциптерин чечмелөөдөн жарандардын жашоо сапаты жана Кыргызстандын өнүгүшү түздөн-түз көз каранды экендигин айтты. Коомдук мамилелердин туруктуу өнүгүүсү жүрүп жаткан өлкөдө укуктук ченемдердин мазмунунда күмөндүүлүктүн, аларды түшүнүүдө жана колдонууда түшүнүксүздүктүн пайда болушу табигый нерсе. Ушуга байланыштуу Конституциянын үстөмдүгүн жана түздөн-түз аракетин камсыз кылууда конституциялык контролду жүзөгө ашырган конституциялык соттун судьяларынын ролун жогору баалоого болбойт. Эмиль Осконбаев судьялар жамааты эми толук курамда Кыргызстанда мыйзамдуулукту, укук тартибин, адилеттүүлүктү жана адам укуктарын урматтоону бекитүүгө олуттуу салым кошууну уланта берерине ишенимин билдирди. Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 80-беренесинин 3-бөлүгүнүн 10-пунктуна жана "Кыргыз Республикасынын судьяларынын статусу жөнүндө" Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамынын 19-беренесинин 3-пунктуна ылайык судьялар жаш курагынын чегине жеткенге чейинки мөөнөткө шайланды.

30.11.2022

«Унаа каражаттарынын айдоочуларынын бирикмеси» коомдук бирикмесинин өтүнүчү боюнча

«Унаа каражаттарынын айдоочуларынын бирикмеси» коомдук бирикмесинин Кыргыз Республикасынын Жогорку сотунун Пленумунун «Жер участокторун берүү жана алып коюу менен байланышкан мамлекеттик органдардын жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын чечимдерин, аракеттерин (аракетсиздигин) талашуу тууралуу иштерди кароодо келип чыгуучу кээ бир маселелер жөнүндө» 2018-жылдын 31-майындагы № 13 токтомунун «Жер участогуна укукту берүү боюнча комиссиянын чечими сотто талашуунун предмети болушу мүмкүн эмес» деген сөздөр менен берилген 14-пунктунун 23-абзацын Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 23-беренесинин 3-бөлүгүнө, 24-беренесинин 2-бөлүгүнө, 61-беренесинин 1-бөлүгүнө, 97-беренесинин 3-бөлүгүнө ылайык келүүсүн текшерүү жөнүндө өтүнүчү боюнча

25.11.2022

Колдонуудагы дүйнөлүк укук жана натыйжалуу глобалдык башкаруу аркылуу балдардын кызыкчылыгында дүйнөнү бириктирүү

2022-жылдын 18-22-ноябрында Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун судьялары Латип Жумабаев жана Жамил Шаршеналиев Индиянын Лакхнау шаарында өтүп жаткан Индиянын 51-Конституциясына арналган дүйнөнүн башкы судьяларынын 23-эл аралык конференциясына катышышты. Конференциянын темасы - "Колдонуудагы дүйнөлүк укук жана натыйжалуу глобалдык башкаруу аркылуу балдардын кызыкчылыгында дүйнөнү бириктирүү". Иш-чара дүйнөдөгү согуш кырдаалынан, эл аралык терроризмдин жайылышынан, глобалдык жылуулуктан жана айлана-чөйрөнүн деградациясынан жана массалык кыргын салуучу куралдардын топтолушунан улам, акыркы жети он жылдыкта келечеги кооптуу жана корголбогон дүйнөнүн балдарынын жана төрөлө элек муундун алдында жоопкерчиликти аткаруу максатында өттү. Конференцияны Монтессори шаардык мектеби (Лакхнау, Индия) уюштурду. Иш-чарага 136 мамлекеттин жогорку сот органдарынын судьялары жана мамлекет/өкмөт башчылары катышышты. Эл аралык конференциянын беш күндүк талкуусунун жыйынтыгы "Лакхнаус декларациясы" түрүндө жарыяланды, ал кийинки шилтеме боюнча жеткиликтүү: https://www.cmseducation.org/news/session_2022_2023/november/22_november.html

18.11.2022

Евразия экономикалык биримдигинин Сотунун V эл аралык конференциясы

Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунунун төрагасынын орун басары Карыбек Дуйшеев Евразия экономикалык биримдигинин Сотунун V эл аралык конференциясында онлайн чыгып сүйлөдү. Иш-чара ЕАЭБде сот адилеттигине жетишүүнүн натыйжалуулугун камсыз кылууну талкуулоого арналган. Евразия экономикалык биримдигинин соту Евразия экономикалык биримдиги жөнүндө келишимге ылайык Биримдиктин туруктуу иштөөчү сот органы катары түзүлгөн. ЕАЭБдын укук тартибин кепилдеген маанилүү органдардын биринин функциясын аткаруу жана көз карандысыз орган катары ЕАЭБ өлкөлөрүндө сот системасынын ишин өркүндөтүү боюнча олуттуу иштерди аткарган. Карыбек Дуйшеев өз сөзүндө Конституциялык сот конституциялык сот өндүрүшү аркылуу конституциялык көзөмөлдү өз алдынча жүзөгө ашыруучу жогорку сот органы болуп, конституциялык сот адилеттигинин жеткиликтүүлүгүн, ачыктыгын камсыз кылуу боюнча шарттарды жогорулатууга, коомдун өз ишмердүүлүгүнө болгон ишенимин жогорулатууга умтулат деп белгиледи. "Судьялардын көз карандысыздыгын бекемдөөгө жана сот системасынын максималдуу натыйжалуулугун жана жеткиликтүүлүгүн камсыз кылууга багытталган үзгүлтүксүз реформаны улантуу маанилүү", – деди ал.

17.11.2022

Кыргыз Республикасынын Конституциялык соту кыргыз-өзбек чек арасынын маселелери боюнча эл аралык келишим долбоору ратификация болгонго чейин төмөнкү негиздер боюнча ага корутунду берген эмес

Кыргыз Республикасынын Конституциялык соту кыргыз-өзбек чек арасынын маселелери боюнча эл аралык келишим долбоору ратификация болгонго чейин төмөнкү негиздер боюнча ага корутунду берген эмес. Конституциянын 97-беренесинин 2-бөлүгүнүн 3-пунктуна ылайык Конституциялык сот Кыргыз Республикасы катышуучу болуп саналган, күчүнө кире элек эл аралык келишимдердин конституциялуулугу жөнүндө корутунду берет. Конституциянын жогоруда аталган беренесинин 7-бөлүгүндө конституциялык сот өндүрүшүн жүзөгө ашыруунун тартиби конституциялык Мыйзам менен аныкталат деп белгиленген. "КР Конституциялык соту жөнүндө" конституциялык Мыйзамдын 26-беренеси менен "Конституциялык сотто ишти кароого негиз болуп ушул конституциялык Мыйзамдын талаптарына жооп берген сунуштама, өтүнүч, суроо-талап жана даттануу формасындагы Конституциялык сотко кайрылуу эсептелет. Мыйзамдын, башка ченемдик укуктук актынын, Кыргыз Республикасы үчүн күчүнө кире элек эл аралык келишимдин Конституцияга ылайыктуулугу жөнүндө маселеде аныкталбагандык ишти кароого негиз болуп саналат..." деп көрсөтүлгөн. Аталган конституциялык Мыйзамдын 19-беренесинин 2-бөлүгүндө жана 22-беренесинде Кыргыз Республикасы үчүн күчүнө кире элек эл аралык келишимдердин конституциялуулугу жөнүндө корутунду берүү жөнүндө кайрылуу укугу Кыргыз Республикасынын Президентине, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешине, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин фракцияларына, депутаттык топторуна жана Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетине таандык, алар Конституциялык сотко кайрылууларды сунуштама түрүндө беришет деп белгиленген. Башкача айтканда, Кыргыз Республикасында конституциялык сот өндүрүшү демилге көтөрүүчү болуп саналбайт жана эл аралык макулдашуулардын долбоорлоруна корутунду тийиштүү субъекттен кайрылуу түшкөн учурда, ал конституциялык Мыйзамда белгиленген бардык талаптарды аткарганда жана эл аралык келишимдин конкреттүү жоболорунун Кыргыз Республикасынын Конституциясы менен шайкештигине негиздүү шектенүү болгондо гана берилиши мүмкүн. Жогоруда көрсөтүлгөн себептер боюн...

01.11.2022

Тегерек стол: «Конституциялык сот адилеттигинин контекстинде сот бийлиги менен мыйзам чыгаруу бийлигинин өз ара мамилелери»

Бишкекте «Конституциялык сот адилеттигинин контекстинде сот бийлиги менен мыйзам чыгаруу бийлигинин өз ара мамилелери» темадагы тегерек стол өтүүдө. Иш-чарага #ConstsotKG судьяларынын жана Конституциялык мыйзамдар, мамлекеттик түзүлүш, сот-укук маселелери жана Жогорку Кеңештин Регламенти боюнча комитеттин мүчөлөрү катышууда. Тегерек столдо Конституциялык сот менен Жогорку Кеңештин ортосундагы кызматташтыкты чыңдоо жана мындан ары арттыруу суроолору талкууланды. Мындай иш-чараны өткөрүү коомду конституциялаштырууда, Конституцияны коргоо жана сактоодо, мамлекеттеги мыйзамдуулукту камсыздоодо бийликтин мыйзам чыгаруу жана сот бутактарынын ар биринин ролун өз ара түшүнүүгө жана алардын өз ара тыгыз иштешине өбөлгө түзөт деп эсептейбиз. "Конституциялык Сот адилеттигинин контекстинде сот жана мыйзам чыгаруу бийлигинин өз ара мамилелери" натыйжалуу тегерек столунда кийинки баяндамалар угулду жана талкууланды:

Медербек Алиев, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин Конституциялык мыйзамдар, мамлекеттик түзүлүш, сот-укуктук маселелер жана регламент боюнча комитетинин төрагасы — Конституциянын алкагындагы парламенттин ролу, орду, миссиясы;
Александру Тэнасе, ЕБ "КР укуктун үстөмдүгү – 2-фаза" программасынын негизги эксперти – Конституциянын эң лигитимдүү чечмелөөчүлөрүнүн бири катары конституциялык көзөмөл;
Эмиль Осконбаев, КР Конституциялык сотунун төрагасы-Кыргыз Республикасында конституционализмди камсыз кылуунун жогорку формасы катары Конституциялык сот адилеттиги;
Гуля Кожокулова, Конституциялык мыйзамдар, мамлекеттик түзүлүш, сот-укуктук маселелер жана КР Жогорку Кеңешинин Регламенти боюнча комитеттин мүчөсү — Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун чечимдерин ишке ашыруунун айрым маселелери;
Меергуль Бобукеева, КР Конституциялык сотунун судьясы — Конституциялык соттун чечимдери жана алардын мамлекеттик бийлик органдарынын тутумунда Конституциялык маданиятты калыптандырууга тийгизген таасири;
Алла Спале, Латвиянын юстиция Кеңеши...

26.10.2022

Жарандар А.Ж. Айтбаев жана Омуркул уулу У. Кыргыз Республикасынын укук бузуулар жɵнүндɵ кодексинин 566-беренесинин биринчи абзацын Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 23-беренесинин 5-бөлүгүнө, 55-беренесине, 56-беренесинин 1 жана 2-бɵлүгүнɵ, 58-беренесинин 4-бөлүгүнө, 61-беренесинин 1 жана 2-бөлүгүнɵ ылайык келүүсүн текшерүү жөнүндө кайрылуусу боюнча.

20.10.2022

Конституциялык соттун чечимдери жана алардын конституциялык маданиятка тийгизген таасири

2022-жылдын 20-октябрында Бишкекте "Конституциялык сот адилеттиги аркылуу конституциялык укукту өнүктүрүү: Конституциялык соттун чечимдери жана алардын конституциялык маданиятка тийгизген таасири" темасындагы конференция болуп өттү. Иш-чара жөнүндө репортаж ушул жерде! Иш-чарага Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасы Эмиль Жолдошевич ОСКОНБАЕВ, КР Президентинин кеңешчиси, Конституциялык кеңешменин төрагасы (2020), юридика илимдеринин доктору, профессор Бекбосун Ишенбекович БОРУБАШОВ, ЕСтин Кыргызстандагы өкүлчүлүгүнүн Убактылуу ишенимдүү өкүлү Раймондс Вингрис катышты. Конференцияда Александру ТЭНАСЕ "Кыргыз Республикасындагы Укук үстөмдүгү - 2-фаза" программасынын негизги эксперти (ROLPRO-2) "Кыргыз Республикасынын конституциялык укугу" монографиясынын бетачарын өткөрдү. Монографиянын авторлору:

Райнер Арнольд - Регенсбург Университетинин Профессору;
Зарина Эсеналиева - Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун аппаратынын укуктук жана уюштуруучулукту камсыздоочу бөлүмүнүн башчысы;
Аяз Баетов - ю.и.д., Кыргыз Республикасынын Юстиция министри, Эл аралык интеграциялык укук жаатындагы адис;
Асель Курманалиева - ю.и.к., доцент, Борбордук Азиянын жергиликтүү башкаруу академиясынын директору;
Том Бирмонтиен-Миколас Ромерис университетинин юридикалык мектебинин профессору (Литва), Литванын отставкадагы Конституциялык сотунун судьясы;
Александру Тэнасе - "Кыргыз Республикасындагы Укуктун үстөмдүгү-2-фаза" программасынын негизги эксперти (ROLPRO-2);
Алия Маралбаева - ю.и. к., доцент, Б. Н. Ельцин атындагы Кыргыз-Россия Славян университети, МУА;
Тони Фикеншер - Регенсбург университетинин укук доктору.

Кыргызстандын Конституциялык сотунун төрагасы Эмиль Осконбаев белгилегендей, "Бүгүнкү иш-чарада сунушталган монография – илимий изденүү катарындагы биринчи эмгек, аны түзүүгө Кыргызстандын илимий ишмерлери гана эмес, чет өлкө...

10.10.2022

Конституциялык сот адилеттиги боюнча Бүткүл дүйнөлүк конференциянын 5-Конгресси

Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасы Эмил Осконбаев жетектеген делегация ушул күндөрү Индонезияда өтүп жаткан Конституциялык сот адилеттиги боюнча Бүткүл дүйнөлүк конференциянын (WCCJ) 5-Конгрессине катышууда. Иш-чарага 98 өлкөнүн делегациясы келип, беш өлкө негизги баяндамачы болду, анын ичинде Кыргызстан дагы. Мындай мүмкүнчүлүк Кыргызстанга биринчи жолу берилгенин белгилей кетүү керек. Иш - чаранын башкы максаты – демократиянын, адам укуктарын коргоонун жана укуктун үстөмдүгүнүн негизги элементи катары адам укуктары жаатындагы прецеденттик укукту кошо алганда, конституциялык сот адилеттигин илгерилетүү, ошондой эле глобалдык маселелер боюнча конституциялык соттордун ортосундагы соттук диалогго көмөктөшүү. 2022-жылдын 5-октябрында #constsotkg төрагасы Эмиль Осконбаев WCCJ "Тынчтыкты турукташтырууда конституциялык соттордун ролун чектөө" сессиясында негизги баяндамачылардын бири болуп чыкты. Баяндаманын толук видеосу. Бул сессияда башка мамлекеттик органдар менен өз ара мамилелер аспектинде конституциялык соттордун иштешинин жалпы тенденциялары, ЖМКнын конституциялык контролдоо органдарынын ишине болгон мамилеси, ошондой эле конституциялык сот өндүрүшүн козгоо үчүн конституциялык контролдоо органдарына кайрылуулардын (суроо-талаптардын) мааниси каралды. Эмиль Осконбаев белгилегендей, мыйзамды даярдоо процесси, аны кабыл алуу жана андан ары ишке ашыруу бул татаал процесс болуп саналат. Албетте, дайыма өнүгүп келе жаткан, динамикалуу коомдук мамилелердин чөйрөсүндө мыйзам чыгаруу органдары үчүн идеалдуу мыйзамдарды чыгаруу кыйын маселе. Мыйзам чыгаруу процессинде орун алган укуктук жөнгө салуунун негизги принциптери бузулган учурларды табуу жана оңдоо менен Конституциялык соттун чечимдери мыйзамдардагы жана башка ченемдик укуктук актылардагы карама-каршылыктарды четтетет жана аларды Конституцияга ылайык келтирүү механизмин ишке киргизет. Конституциялык ...

30.09.2022

Кыргызстандын сот адилеттиги системасын өнүктүрүүгө багытталган Мамлекеттик максаттуу программанын долбоору талкууланды

2022-жылдын 30-сентябрында Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасынын орун басары Карыбек Дүйшеев "2023-2026-жылдарга Кыргыз Республикасынын сот адилеттиги тутумун өнүктүрүү" 3-Мамлекеттик максаттуу программасынын (3-ММП) долбоорун талкуулоо боюнча тегерек столго катышты. Программанын максаты адамдын жана уюмдардын укуктарын жана мыйзамдуу кызыкчылыктарын адилеттүү жана натыйжалуу коргоого багытталган сот адилеттиги системасын өнүктүрүүнүн артыкчылыктарын аныктоо болуп саналат. Талкууланып жаткан максаттуу программанын долбоорунда сот адилеттигин жүргүзүүнүн жогорку сапатын, бардык сот органдарынын ишинин ачыктыгын, натыйжалуулугун камсыз кылуу, ошондой эле Кыргызстандын сот системасына калктын ишенимин жогорулатуу үчүн конкреттүү иш-чаралар каралган. Бул документ Кыргыз Республикасында сот адилеттиги системасын узак мөөнөттүү мезгилге андан ары өнүктүрүүнү карайт жана 2026-жылга чейин Кыргыз Республикасын өнүктүрүүнүн Улуттук программасын, 2018-2040-жылдарга Кыргыз Республикасын өнүктүрүүнүн Улуттук стратегиясын жана Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин 2022-жылга карата Иш-аракеттер планын аткаруу үчүн иштелип чыгууда.

Программа Судьялар кеңеши тарабынан Президенттин Администрациясынын, Конституциялык соттун, Жогорку соттун, Сот департаментинин, Сот адилеттигинин жогорку мектебинин, юстиция органдарынын, КР Адвокатурасынын, жарандык коомдун жана укук коргоо органдарынын өкүлдөрүнүн катышуусу менен иштетилүүдө. Иш-чарага ошондой эле КР Жогорку сотунун төрагасынын орун басарлары, КР Конституциялык сотунун судьялары, КР Президентинин Администрациясынын соттор жана прокуратура органдары менен өз ара аракеттенүү боюнча бөлүм башчысынын орун басары, КР Жогорку сотунун судьялары, КР Судьялар кеңешинин мүчөлөрү, жергиликтүү соттордун төрагалары, жергиликтүү соттордун судьялары, КР Жогорку...

23.09.2022

Кыргыз Республикасынын Кылмыш-жаза процессуалдык кодексинин 397-беренесинин 4-бѳлүгүнүн конституциялуулугун текшерүү жөнүндө иш боюнча пресс-релиз

Конституциялык сот: жабырлануучуга жазык процессинин калган катышуучулары менен бирдей эле тергөө судьясынын токтомуна апелляциялык тартипте даттануу укугу берилди 2022-жылдын 21-сентябрында Конституциялык сот А.С. Турдубаевдин жана анын кызыкчылыгындагы Н.Т. Эгетаевдин, М.М. Жорокуловдун кайрылуусуна байланыштуу Кыргыз Республикасынын Кылмыш-жаза процессуалдык кодексинин 397-беренесинин 4-бѳлүгүнүн конституциялуулугун текшерүү жөнүндө ишти карап чыкты. (more…)

19.09.2022

Кыргыз-тажик мамлекеттик чек арасындагы куралдуу кагылышуунун натыйжасында курман болгондордун элесине мүнөттүк аза күтүү зыйнаты

#ConstsotKG ◼️Бүгүн, саат 10.00дө кыргыз-тажик мамлекеттик чек арасындагы куралдуу кагылышуунун натыйжасында курман болгондордун элесине мүнөттүк аза күтүү зыйнаты өткөрүлдү. Кыргыз Республикасынын Президенти С.Жапаровдун 2022-жылдын 19-сентябрын Кыргызстандагы улуттук аза күтүү күнү деп жарыялоо тууралуу Жарлыгына ылайык кыргыз-тажик чек арасындагы куралдуу жаңжалдын натыйжасында курман болгон жарандарды эскерүү максатында Конституциялык сотто желек түшүрүлдү. [video width="1280" height="720" mp4="https://constsot.kg/wp-content/uploads/2022/09/video_2022-09-20_10-04-33.mp4"][/video]

17.09.2022

Кыргызстандын Конституциялык соту кыргыз-тажик чек арасындагы жаңжалда курман болгондордун туугандарына жана жакындарына көңүл айтат

Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун судьялары жана Аппаратынын кызматкерлери кыргыз-тажик мамлекеттик чек арасындагы куралдуу кагылышуунун натыйжасында курман болгон мекендештердин эрдигин эч качан унутпайт. Баткен облусунда болуп жаткан окуялар тууралуу кайгылуу кабар биздин өлкөнүн бейкүнөө жарандары жапа чегип, бир да адамды тынч калтырбайт. Ушул оор күндөрдө каза болгондордун жакындарына көңүл айтабыз жана чыр-чатактын жүрүшүндө жабыркагандарга тез сакайып кетишин каалайбыз. Ал эми биздин эр жүрөк Мекенди коргоочуларга айткыбыз келет: - Сиз биздин бүт элибиздин үмүтүсүз. Элге эр кымбат, эрге эл менен жер кымбат! Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун жамааты бир күндүк эмгек акыны кыргыз-тажик чек арасындагы чыр-чатактын жүрүшүндө жабыр тарткан Баткен облусунун тургундарын колдоо фондуна которуу чечимин кабыл алды. Чек арадагы кырдаалды тез арада турукташтырууга үмүт артабыз.