01.11.2024
Бүгүн, 2024-жылдын 1-ноябрында Бишкекте “Кыргыз Республикасынын Парламенти менен Конституциялык сотунун өз ара аракеттенүүсүнүн натыйжалуулугун жогорулатуу” темасындагы эки күндүк диалог аянтчасы өз ишин баштады. Иш-чара укуктук мамлекетти чыңдоодо жана жарандардын конституциялык укуктарын коргоодо чечүүчү ролду ойногон эки негизги институттун өкүлдөрүн чогултту.
Ачылыш аземинде Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасы Эмиль Осконбаев, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин Конституциялык мыйзамдар, мамлекеттик түзүлүш, сот-укуктук маселелер жана Жогорку Кеңештин Регламенти боюнча комитетинин төрагасынын орун басары Карим Ханджеза, ошондой эле “Адилет” Укуктук клиникасы” коомдук фондунун жетекчиси Чолпон Джакупова сөз сүйлөштү. Өз сөздөрүндө катышуучулар укук тартибин бекемдөө жана жарандардын укуктарын натыйжалуу коргоо үчүн Парламент менен Конституциялык соттун ортосунда тыгыз кызматташуунун зарылдыгын баса белгилешти.
Диалог аянтчасынын негизги максаты Жогорку Кеңеш менен Конституциялык соттун ортосундагы көз карандысыздык, өз ара урматтоо жана Конституцияны сактоо принциптерине негизделген өз ара аракеттенүүсүнүн механизмдерин иштеп чыгуу болуп саналат. Мыйзамдардын конституциялуулугун контролдоо, Конституциялык соттун чечимдерин аткаруу, ошондой эле укуктук демилгелердин сапатын жогорулатуунун алкагында өз ара аракеттенүүнүн башка түрлөрү – талкуунун негизги багыттары болду.
Аянтчанын ишинин жүрүшүндө катышуучулар укук тартиби жана жарандардын конституциялык укуктарын коргоо маселелери боюнча өз ара аракеттенүүнү өркүндөтүү мүмкүнчүлүктөрүн талкуулашат, идеялар жана тажрыйбалар менен алмашат.
Иш-чаранын жыйынтыгы болуп Кыргызстандын укуктук системасын бекемдөөгө жана өлкөнүн бардык жарандарынын кызыкчылыгында анын натыйжалуулугун жогорулатууга багытталган биргелешкен аракеттердин концепциясын иштеп чыгуу эсептелет. Бул укуктук мамлекетти өнүктүрүү жолунда маанилүү кадам болмокчу.
24.10.2024
2024-жылдын 17-19-октябрында Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун судьясы Лунара Жолдошева Аял-судьялардын улуттук ассоциациясы (АСУА) тарабынан уюштурулган, АКШнын Калифорния штатынын Сан-Диего шаарында өткөн “Сот адилеттигинин өткөндөгүсүн, учурду жана келечегин байланыштыруу” темасында Ар жылдык эл аралык конференцияга катышты.
Иш-чара судьялардын кесиптик квалификациясын жогорулатууга, ошондой эле кыйла адилеттүү жана инклюзивдүү сот системасын түзүүгө өбөлгө болгон стратегияларды иштеп чыгууга багытталган билим берүү программаларын талкуулоо үчүн уникалдуу аянтчаны түзүп, ар кайсы өлкөлөрдөн келген 500дөн ашык судьяларды жана укук коргоочуларды бириктирди.
Аталган конференциянын алкагында катышуучулар сот адилеттигине жетүү, жасалма интеллект, үй-бүлөлүк зомбулукка каршы күрөшүү, иммиграция, адамдарды сатуу жана калктын аярлуу топторун коргоону күчөтүү зарылдыгы, ошондой эле адилеттүү сот чечимдерин кабыл алуу жана тең укуктуу сот системасын түзүү сыяктуу глобалдык көйгөйлөрдү талкуулашты. Күн тартиби боюнча конференциянын темасынын актуалдуулугуна байланыштуу, өткөндөгүнүн топтолгон тажрыйбасын жана заманбап инновацияларды эске алуу менен азыркы чакырыктарга жана сот системасын өнүктүрүүнүн жолдоруна талдоо жүргүзүлдү.
Лунара Чаткалбековна эл аралык кызматташтыкка жана тажрыйба алмашууга тиешелүү талкууларга активдүү катышты, бул башка өлкөлөрдөн келген кесиптештери менен өз ара аракеттенүүнү бекемдөөгө мүмкүндүк берди. Бул иш-чара ошондой эле эл аралык байланыштарды кеңейтүүгө жана актуалдуу укуктук маселелерди чечүүдө жаңы ыкмаларды үйрөнүүгө мүмкүнчүлүк берди.
Конференция башталганга чейин эл аралык катышуучулар үчүн INL Билимдерди башкаруу агенттигинин колдоосунда окуу сапары уюштурулду.
Сапардын алкагында Лунара Жолдошева жана башка чет өлкөлүк соттордун өкүлдөрү сот отурумдарына катышып, АКШнын федералдык жана мамлекеттик сотторунун өкүлдөрү менен жолугушуп, калктын аярлуу топторун колдогон уюмдар менен өз ара аракеттенүү маселелерин та...
21.10.2024
Бүгүн, 2024-жылынын 21-октябрында, Бишкекте Борбордук Азия үчүн БУУнун Адам укуктары боюнча Жогорку комиссарынын (БУУ АУЖКБ) башкармалыгынын аймактык бөлүмү тарабынан уюштурулган “Негизги эркиндиктерге тиешелүү иштерде соттук экспертизалоо институтунун ролу” темасында тегерек стол өтүүдө.
Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун судьясы Меергул Бобукеева бул иш-чарага катышып, куттуктоо сөзү менен тегерек столду ачты. Ал өз сөзүндө сапаттуу жана көз карандысыз экспертизадан соттук чечимдердин адилеттүүлүгү гана эмес, жалпы эле жарандардын укуктук системага болгон ишеними көз каранды экенин баса белгиледи.
Меергүл Бобукеева Конституциялык сот Конституциянын сакталышына көзөмөл жүргүзүүчү жогорку орган катары, инсандын укуктары жана эркиндиктери контекстинде мыйзамдарды талдоо жана чечмелөө процессине активдүү катышып жатканын жана негизги эркиндиктерди, анын ичинде сөз эркиндигин, тынч чогулуштар эркиндигин коргоо жана басмырлоонун ар кандай формаларынан коргоо укуктук системанын ажырагыс элементи болууга тийиш экенин белгиледи.
Мындан тышкары, судья М. Бобукеева мындай талкуу тегерек столдун катышуучуларына тажрыйба алмашууга, сунуштарды иштеп чыгууга жана жарандардын укуктук жактан корголушун күчөтүүгө, ошондой эле мындай иштерде соттук экспертизалардын практикасын өркүндөтүүгө жардам бере турган идеяларды биргелешип илгерилетүүгө уникалдуу мүмкүнчүлүк берерин баса белгиледи. Ал тегерек столдо өлкөбүздө укуктарды жана эркиндиктерди камсыз кылууда мындан аркы кадамдар үчүн негиз боло турган көптөгөн конструктивдүү сунуштар иштелип чыгаарына ишенимин билдирди.
Тегерек стол мамлекеттик органдардын, жарандык коомдун, адвокаттардын, академиялык чөйрөнүн жана эл аралык уюмдардын өкүлдөрүн бириктирди, бул сот адилеттиги маселелери боюнча конструктивдүү диалог үчүн платформа түзүүгө мүмкүндүк берди. Катышуучулар ошондой эле экстремисттик аракеттерге каршы туруу боюнча Ички иштер министрлигинин жакында сунушталган мыйзамдык демилгелеринин алкагында соттук экспертизаларды колд...
11.10.2024
2024-жылдын 11-октябрында “Жарандардын конституциялык контролдоо органдарына кайрылуулары: жол берүү критерийлери” темасында эл аралык онлайн-семинар болуп өттү, ага Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун судьясы Меергуль Рыскулбековна Бобукеева катышты.
Иш-чарага конституциялык соттордун – Конституциялык контролдоо органдарынын Евразиялык ассоциациясынын мүчөлөрүнүн өкүлдөрү, ошондой эле НАРХОЗ университетинин окутуучулары жана студенттери катышты. Семинардын жүрүшүндө конституциялык даттануу механизми аркылуу жарандардын укуктарын коргоонун негизги маселелери талкууланды.
Семинарды Казакстандын Конституциялык соту НАРХОЗ университети менен биргеликте уюштурган. Биринчи сессиянын жүрүшүндө Беларусь Республикасынын Конституциялык сотунун судьясы Тадеуш Валентинович Воронович жана Тажикстан Республикасынын Конституциялык сотунун судьясы Карим Мазиёевич Каримов өз өлкөлөрүнүн тажрыйбалары менен бөлүшүп, адам укуктарын коргоонун куралы катары конституциялык даттануу жөнүндө докладдарын сунуш кылышты.
Экинчи сессияда Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун судьясы М.Р. Бобукеева “Абстракттуу конституциялык контроль. Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун практикасы” темасында доклад жасады.
Үчүнчү жана төртүнчү сессиялардын алкагында конституциялык сотторго кайрылууларга жол берүү шарттары жана конституциялык контролдоо органдарынын чечимдерин ишке ашыруу механизмдери талкууланды. Россия Федерациясынын, Азербайжандын жана Казакстандын эксперттери өз өлкөлөрүнүн бул жааттагы тажрыйбасы жөнүндө айтып беришти.
Семинар жигердүү пикир алмашуу жана жыйынтыктарды чыгаруу менен аяктады, бул катышуучуларга конституциялык укуктарды коргоого карата ар кандай мамилелерди түшүнүүнү тереңдетүүгө жана бул чөйрөдө эл аралык кызматташтыкты бекемдөөгө мүмкүндүк берди.
10.10.2024
2024-жылдын 10-октябрында Конституциялык соттун төрагасы Э. Ж. Осконбаев менен Башкы прокурор М. К. Асаналиевдин жолугушуусу болуп өттү.
Иш-чара конституциялык мыйзамдуулукту колдоо жана Кыргыз Республикасынын Президентинин 2023-жылдын 3-мартында №47 жарлыгы менен бекитилген "2023-2026-жылдарга Кыргыз Республикасынын сот адилеттиги тутумун өнүктүрүү" Мамлекеттик максаттуу программасында каралган милдеттерди ишке ашыруу максатында өз ара аракеттенүүнү бекемдөө маселелерин талкуулоого багытталган.
Жолугушууда Конституциялык соттун чечимдерин натыйжалуу аткаруу үчүн эки институттун өз ара аракеттенүүсүнө, жарандардын укуктарын жана эркиндиктерин коргоо үчүн Конституциялык сотко кайрылууга укугу бар маанилүү субъект катары Башкы прокурордун ролуна өзгөчө көңүл бурулду. Башкы прокурордун бул ыйгарым укугу мамлекеттеги конституциялык мыйзамдуулукту жана укуктун үстөмдүгүн камсыз кылууда негизги ролду ойнойт.
Жолугушуунун жүрүшүндө Конституциялык сотто Башкы прокурордун туруктуу өкүлүн киргизүү, Конституциялык сот тарабынан жыл сайын өткөрүлүүчү конституционализм мектептеринин алкагында прокуратура кызматкерлери үчүн лекцияларды жана семинарларды өткөрүү мүмкүнчүлүктөрү да талкууланды.
04.10.2024
2024-жылдын 30-сентябрынан 3-октябрына чейин Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун аппаратынын кызматкерлери Түркиянын Анкара шаарындагы Азия конституциялык сотторунун жана ага теңештирилген институттарынын ассоциациясынын Окутуу жана кадрдык ресурстарды өнүктүрүү борборунун 12-Жайкы мектебине катышты.
12-жайкы мектептин темасы – “Жогорку сот органдарында маалыматтык технологияларды жана жасалма интеллектти колдонуу” болду, ал сот системаларына заманбап технологияларды киргизүүгө жана алардын натыйжалуулугун жогорулатууга арналды.
Конституциялык соттун өкүлдөрү кесиптештери менен сот чөйрөсүндө инновациялык технологияларды колдонуунун келечектерин талкуулашты. Программа тажрыйба алмашууга, ошондой эле сот процесстерин автоматташтыруу жана санариптештирүү жаатындагы алдыңкы тажрыйбаларды үйрөнүүгө багытталган лекцияларды, тегерек столдорду жана практикалык сабактарды камтыды.
Иш-чара сот адилеттигиндеги инновацияларды жана маалыматтык технологияларды эл аралык деңгээлде жайылтуудагы маанилүү кадам болуп калды.
27.09.2024
2024-жылдын 27-сентябрында Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунда өлкөнүн сот тутумунун 100 жылдыгына арналган ведомстволук сыйлыктарды тапшыруу аземи болуп өттү.
Тапшыруу аземинде конституциялык сот адилеттигин өнүктүрүүгө жана мыйзам үстөмдүгүн бекемдөөгө олуттуу салым кошкон судьялардын жана сот органдарынын кызматкерлеринин эмгеги белгиленди.
Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун “Кызматташтык үчүн” медалы менен төмөнкүлөр сыйланды:
• Мусаев Нурлан Алишерович – Жогорку соттун Төрагасынын жазык иштери боюнча орун басары;
• Жунушпаев Кыдык Карыбаевич – Жогорку соттун судьясы;
• Токтомамбетов Кенешбек Божокоевич – Жогорку соттун судьясы;
• Гилязетдинова Инара Ильгизовна – Жогорку соттун судьясы.
Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасы Эмиль Жолдошевич Осконбаев жана судья Мукамбет Шадыканович Касымалиев Кыргыз Республикасынын Жогорку сотунун төрагасы Базарбеков Замирбек Курамаевичтин атынан “Сот системасына 100 жыл” медалы менен сыйланышты.
Мындан тышкары, Конституциялык соттун аппаратынын кызматкерлери: Шергазиев Чынгыз – Мамлекеттик тил жана тил саясаты боюнча улуттук комиссиянын Ардак грамотасына, Арзыматова Айгерим — Кыргыз Республикасынын Юстиция министрлигинин Ардак грамотасына татыктуу болду.
Бул сыйлыктар адилеттүүлүктү жана укук тартибин камсыз кылууда ар бир адамдын маанилүү ролун баса белгилейт, ошондой эле Кыргыз Республикасында сот системасынын өнүгүшүнө жана сот адилеттигинин принциптерин бекемдөөгө кошкон олуттуу салымын таанууну чагылдырат.
![]()
23.09.2024
Бүгүн, 2024-жылдын 23-сентябрында Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун имаратында Мамлекеттик тил күнүнө арналган салтанаттуу иш-чара болуп өттү.
Бул маанилүү майрамдын урматына белгилүү акындардын ырларынан көркөм окуу, адабий чыгармалардан монологдор жана макал-лакап, табышмак жанрларын камтыган программа уюштурулду.
Иш-чаранын жүрүшүндө кызматкерлер көркөм сөз жана музыка аркылуу кыргыз тилинин кооздугун жана сөз түркүмдөрүнүн байлыгына көңүл буруп, тилди аздектөө керектигин белгилешти. Сценада кыргыз адабиятынын классиктеринин образдары жанданып, белгилүү кыргыз кинолорунун үзүндүлөрүнөн театрлаштырылган монологдор – эне тилин сактоонун жана өнүктүрүүнүн маанилүүлүгүн кайрадан түшүнүүгө түрткү болду.
Катышуучулардын аткаруусунда жаңырган ырлар иш-чарага өзгөчө маанай тартуулап, чогулгандарды улуттук сыймыктануу жана биримдик духуна багыттады.
Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасы Эмиль Осконбаев майрамды жыйынтыктап жатып, улуттук иденттүүлүктүн негизи катары кыргыз тилинин маанилүүлүгүн баса белгилеп, мындан ары кесиптик тилди да өнүктүрүүгө чакырды.
Иш-чара Мамлекеттик тил баарлашуунун каражаты гана болбостон, өлкөбүздүн маданий мурасынын маанилүү бөлүгү экендигин, өзгөчө көңүл бурууга жана урматтоого татыктуу экендигин эскертип өттү.
21.09.2024
14-сентябрдан тарта борбор калаада Кыргыз Республикасынын Президенти С. Н. Жапаровдун "Улуттук тазалык күнү жөнүндө" Жарлыгын жана 2023-2025-жылдарга тиричилик таштандылары менен иштөө боюнча натыйжалуу инфраструктураны түзүү боюнча иш-аракеттер планын ишке ашыруунун алкагында демилгеленген ишембиликтердин сериясы өтүп жатат.
Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун аппараты шаардагы экологиялык абалды жакшыртууга багытталган бул иш-чараларга активдүү кошулду.
Бүгүн, 21-сентябрда Конституциялык соттун кызматкерлери кайрадан ишембиликке чыгып, борбор калааны тазалоого жана көрктөндүрүүгө өз салымын кошушту.
Ишембиликтерге катышуу-бул экологиялык демилгени колдоо гана эмес, шаардын санитардык абалын жакшыртууга салым кошуу.
Конституциялык сот тазалыкты жана тартипти сактоо үчүн мындай акцияларга активдүү катышууну улантат.
Айлана-чөйрөнү коргоо боюнча демилгелерге Сиз да кошулуңуз!
19.09.2024
2024-жылдын 18-19-сентябрында Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун делегациясы Азиянын конституциялык сотторунун жана аларга теңештирилген институттардын ассоциациясынын (АКСА) 6-чы Конгрессине жана Мүчөлөрүнүн чогулушуна (ВоММ) катышты, бул иш-чара Таиланд Королдугунда болуп өттү.
Иш-чаранын башкы темасы “Туруктуу коом үчүн конституциялык сот адилеттигин бекемдөөдө Конституциялык соттор жана ага теңештирилген институттар” болду.
Конгресстин жүрүшүндө Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун Төрагасы Эмил Осконбаев доклад менен чыгып сүйлөдү, анда глобалдык чакырыктар шартында конституциялык соттордун ролу кеңири каралды. Конституциянын үстөмдүгүн камсыз кылууда, жарандардын укуктарын жана эркиндиктерин коргоодо, ошондой эле мамлекеттик түзүлүштүн туруктуулугун жана стабилдүүлүгүн сактоодо конституциялык контролдоо органдары негизги ролду ойной тургандыгы баса белгиленди.
Делегация жумушчу сессияларга активдүү катышып, конституциялык сот адилеттигинин эволюциясын жана тез өзгөрүүлөр болуп жаткан шарттарда социалдык өнүгүү үчүн анын маанисин талкуулашты.
Иш-чара эл аралык кызматташтыкты чыңдоого жана AКСАнын мүчө-өлкөлөрүнүн арасында конституциялык сот адилеттигин илгерилетүүгө багытталган Бангкок декларациясына кол коюу менен аяктады.
14.09.2024
Кыргыз Республикасынын Президенти С.Н. Жапаровдун Жарлыгын ишке ашыруу максатында “Улуттук тазалык күнү” жана 2023-2025-жылдарга турмуш-тиричилик таштандыларын башкаруунун натыйжалуу инфраструктурасын түзүү боюнча иш-чаралардын планы боюнча Конституциялык соттун аппаратынын кызматчылары жалпы шаардык ишембиликке чыгышты.
Ишембиликтин жүрүшүндө кызматкерлер Конституциялык соттун имаратынын жанындагы аймакты таштандылардан тазалап, айлананын көркүн жакшыртышты. Бул иш-чара ыңгайлуу жана таза жашоо шарттарын түзүүгө багытталган мамлекеттик программанын бир бөлүгү болуп саналат.
Конституциялык сот экологиялык абалды жакшыртуу демилгесин колдоп, коомдо жаратылышка жана тазалыкка аяр мамиле кылуу маданиятын калыптандырууга салым кошууга аракет кылууда.
Айлана-чөйрөнү коргоо боюнча демилгелерге Сиз да кошулуңуз!
12.09.2024
Бүгүн, 2024-жылдын 12-сентябрында, Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунда Кара-Кыргыз автономиялуу облусунун 100 жылдыгынын, Эгемендүүлүк күнүнүн жана Кыргыз Республикасынын сот тутумунун 100 жылдыгынын урматына арналган сыйлоо аземи болуп өттү.
Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасы Эмиль Осконбаев өз сөзүндө бул окуянын маанилүүлүгүн белгилеп, “Кара-Кыргыз автономиялуу облусунун түзүлүшү биздин соңку тарыхыбызда маанилүү башат болуп, азыркы мамлекеттүүлүктүн калыптанышына негиз салды. Бул окуя СССРдин курамында толук укуктуу республика макамына ээ болууга гана жол ачпастан, өлкөбүздү дүйнөлүк аренада көз карандысыз жашоого даярдады.
Кыргыз Республикасынын сот тутумунун жүз жылдыгы ушул маанилүү этап менен тыгыз байланышта. Көз карандысыз сот бийлигинин калыптанышы автономиянын түзүлүшү менен башталган тарыхый процесстердин аркасында гана мүмкүн болду. Бүгүн биз элибиз бул жолду басып өтүп, акыйкаттыкты, мыйзамдуулукту жана ар бир жарандын укуктарынын корголушун камсыз кылуу менен өзүнүн укуктук институттарын бекемдей алгандыгы менен сыймыктанабыз. Биз өткөн тарыхыбызды ар дайым эскеребиз жана келечекке ишеничтүү карайбыз” – деп белгиледи Э.Осконбаев.
Иш-чаранын жүрүшүндө конституциялык сот адилеттигин өнүктүрүүгө кошкон салымы үчүн сот тутумунун жана башка институттардын өкүлдөрү Конституциялык соттун ведомстволук сыйлыктары менен сыйланышты.
Ошондой эле жогорку кесипкөй сапаттарды жана сот адилеттигине кызмат кылууга берилгендигин көрсөткөн Конституциялык соттун аппаратынын кызматкерлери Кыргыз Республикасынын Жогорку сотунун жана Мамлекеттик кызмат жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу иштери боюнча мамлекеттик агенттиктин Ардак грамоталары менен сыйланышты.
05.09.2024
Бүгүн, 2024-жылдын 5-сентябрында Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун аппарат жетекчиси Каныбек Масалбеков Азия конституциялык сотторунун жана шайкеш институттарынын Ассоциациясынын (ААКС) башкы катчыларынын онлайн-кеңешмесине катышты. Отурумдун жүрүшүндө ААКСнын боло турган конгрессине даярдыкка тиешелүү маанилүү маселелер каралды.
Кеңешменин негизги темаларынын бири ААКС менен конституциялык контролдоо органдарынын Евразия Ассоциациясынын (ЕАКК), ошондой эле Африканын конституциялык юрисдикцияларынын конференциясы ортосундагы кызматташтыкты талкуулоо болду. Катышуучулар тажрыйба алмашуу, укуктук механизмдерди өркүндөтүү жана жарандардын конституциялык укуктарын коргоо үчүн уюмдар ортосунда өз ара аракеттенүүнү бекемдөөнүн маанилүүлүгүн баса белгилешти.
ААКС VI конгрессине даярдануу иш-чарасын уюштуруу боюнча мындан аркы кадамдар, анын ичинде күн тартибин макулдашуу пландаштырылды.
Конгресс Азия өлкөлөрүнүн конституциялык сотторунун жана институттарынын өкүлдөрүнүн диалогу үчүн маанилүү аянтча болуп калат.
Кыргыз Республикасынын Конституциялык соту укуктук институттарды өнүктүрүүгө жана мыйзамдын үстөмдүгүн бекемдөөгө багытталган эл аралык жана региондук демилгелерге активдүү катышууну улантууда.
28.06.2024
28-июнда Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунда юридикалык кесиптин өкүлдөрүн сыйлоо аземи болуп өттү.
Иш-чара июнь айынын акыркы жекшембисинде белгиленүүчү Кыргыз Республикасынын Юристтер күнүнө карата уюштурулду.
Бул иш-чарада Конституциялык сот адилеттигин өнүктүрүүгө олуттуу салым кошкондугун жана Конституциялык сотко жүктөлгөн милдеттерди чечүүгө жигердүү көмөк көрсөткөндүгүн таануу иретинде Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун ведомстволук сыйлыктары тапшырылды.
Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун “Кызматташтык үчүн” медалы менен сыйланды:
- Алымбаев Алайбек Анаркулович – Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин Аппаратынын жетекчиси;
- Молдобаев Алмазбек Тавалдыевич – Кыргыз Республикасынын Президентинин жана Министрлер Кабинетинин Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотундагы туруктуу өкүлү.
- Бердимуратов Чынгызбек Муртазакулович – Бишкек шаарынын Биринчи май райондук сотунун судьясы;
- Ысыранов Самат Кыштообекович – Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотундагы туруктуу өкүлү;
- Ишекеева Нурзаада Назаркуловна – Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин Конституциялык мыйзамдар, мамлекеттик түзүлүш, сот-укуктук маселелер жана Жогорку Кеңештин Регламенти боюнча комитеттин бөлүмүнүн эксперти;
- Бапаев Камчыбек Арстанбекович – Кыргыз Республикасынын Жогорку сотунун аппаратынын соттук практиканы жалпылоо, соттук статистиканы талдоо, Пленумдун ишин камсыз кылуу боюнча бөлүмүнүн соттук статистиканы талдоо боюнча секторунун башчысы.
27.06.2024
Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасынын орун басары Карыбек Дуйшеев жана Конституциялык соттун судьясы Лунара Жолдошева Россиянын Санкт-Петербург шаарында XII Петербург Эл аралык юридикалык форуму өтүп жаткан биринчи күнү “Укуктарды коргоо жана конституциялык көзөмөл” аттуу эл аралык конференцияга катышты.
Россия Федерациясынын Конституциялык соту тарабынан уюштурулган Конференция 2024-жылдын 26-июнунан 28-июнуна чейин өтөт, ал жыл сайын өтүүчү Петербург эл аралык юридикалык форумунун бөлүгү болуп саналат. Иш-чара укуктарды коргоо жана конституциялык көзөмөлдүн актуалдуу маселелерин талкуулоо үчүн сот органдарынын, укук коргоо уюмдарынын, академиялык коомчулуктун жана эл аралык уюмдардын өкүлдөрүн чогултту.
Конференциянын программасы укуктарды коргоонун жана конституциялык көзөмөлдүн ар кандай аспектилерине арналган эки сессияны камтыды. Ар бир сессия негизги баяндамачылардын сүйлөгөн сөздөрүнөн жана андан кийинки талкуудан турду, ага бардык каалоочулар катыша алышат. Конституциялык көзөмөлдүн натыйжалуулугуна, адам укуктарын жана жарандык эркиндиктерди коргоого, ошондой эле азыркы коомдогу сот органдарынын ролуна байланышкан темалар талкууланды.
Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун судьялары конференциянын ишине жигердүү катышып, конституциялык контролдоо жана укуктарды коргоо жаатында Кыргыз Республикасынын тажрыйбасы жөнүндө доклад менен чыгып сүйлөштү.
Конференция сот адилеттиги жаатында эл аралык байланыштарды жана кызматташтыкты бекемдөөгө өбөлгө түзүп, ар кайсы өлкөлөрдүн адистеринин арасында билим жана мыкты тажрыйбалар менен алмашуу үчүн маанилүү аянтча болуп калды.
26.06.2024
Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун судьясы Чинара Айдарбекова 2024-жылдын 25-26-июнунда Дүйнөлүк банктын Вашингтондогу (АКШ) штаб-квартирасында өтүүчү “Сот адилеттиги жана укук үстөмдүгү: Инклюзивдик жана туруктуу өнүгүүнү чыңдоо” иш-чарасына катышты.
Форум Дүйнөлүк банктын мамлекеттик башкаруу боюнча глобалдык практикасы тарабынан уюштурулган жана ага 200дөн ашык катышуучулар, анын ичинде мамлекеттик жана сот органдарынын лидерлери жана адистери, жеке сектордун, илимий чөйрөнүн, жарандык коомдун, фонддордун жана эл аралык уюмдардын өкүлдөрү катышты.
Иш-чаранын негизги максаты туруктуу өнүгүүнүн жана сот адилеттигин реформалоонун негизги элементтери катары сот адилеттигинин жана укук үстөмдүгүнүн ролун бекемдөө үчүн ар кандай кызыкдар тараптардын ортосунда диалогду жана кызматташтыкты өнүктүрүү болду.
Судья Чинара Айдарбекова жумушчу сессияларга жана дискуссияларга катышып, сот реформасы жана сот адилеттиги жаатындагы Кыргыз Республикасынын тажрыйбасы менен бөлүштү. Ал өз сүйлөгөн сөзүндө сот адилеттиги жана укук үстөмдүгү жаатындагы жалпы максаттарга жетүү үчүн эл аралык кызматташтыктын жана мыкты тажрыйбалар менен алмашуунун маанилүүлүгүн баса белгиледи.
Форумда төмөнкүдөй маанилүү маселелердин кеңири спектри козголду:
- Бардыгы үчүн сот адилеттигине жетүү: сот адилеттигиндеги глобалдык ажырымды жоюу;
- Инклюзивдик жана туруктуу өнүгүү үчүн сот адилеттиги жана мыйзамдын үстөмдүгү: аймактык перспективалар;
- Сот системасында жасалма интеллектти колдонуунун өсүшү: перспективалар жана коркунучтар;
- Адамдардын кызыкчылыктарына жетүү: кадимки сот адилеттигинин ролу;
- Адилеттүүлүк экономикалык өнүгүүнүн маанилүү тиреги катары;
- Сот адилеттигин ишке ашырууда технологиянын жана инновациянын ролу;
- Туруксуз жана чыр-чатактардан улам келип чыккан шарттарда сот адилеттиги жана мыйзам үстөмдүгү;
- Сот адилеттигине жетүүдө гендердик ажырымды жоюу;
- Бизнес жана адам укук...
26.06.2024
Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун судьялары жана аппараты судья Жамиль Асанбекович Шаршеналиевдин апасы дүйнөдөн мезгилсиз кайткандыгына байланыштуу ага жана анын үй-бүлөсүнө терең кайгыруу менен көңүл айтат.
Энени жоготуу – бул орду толгус жоготуу, аны сөз менен билдирүү мүмкүн эмес. Жүрөгүңүз сыздап, кабыргаңыз кайышып турган оор мезгилде аза кайгысын тең бөлүшөбүз.
Кайрат кылыңыз!
Апаңыздын жаткан жери жайлуу, топурагы торко болсун.
13.06.2024
Бүгүн, 2024-жылдын 13-июнунда Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунда Дүйнөлүк банктын миссиясынын башчысы – мамлекеттик сектор боюнча улук адис Клаус Декер менен жолугушуу болуп өттү. Иш-чарага Конституциялык соттун төрагасы Эмиль Осконбаев, төраганын орун басары Карыбек Дүйшеев, судья Чинара Айдарбекова, аппарат жетекчиси Каныбек Масалбеков, ошондой эле Дүйнөлүк банктын консультанты Уран Эсенгелдиев катышты.
Жолугушуунун жүрүшүндө Дүйнөлүк банктын миссиясы тарабынан даярдалган Кыргызстандын сот тутумунун функционалдык баяндамасы боюнча талдоосу жана рекомендациялары менен отчет сунушталды. Бул баяндама сот органдарын санариптик трансформациялоо боюнча мамлекеттин пландарын колдоого багытталган.
Конституциялык соттун төрагасы Эмиль Осконбаев конституциялык сот адилеттигинин натыйжалуулугун жогорулатуу жана жарандардын сот адилеттигине жеткиликтүүлүгүн, анын ичинде алыскы аймактардагы жарандардын жеткиликтүүлүгүн камсыз кылуу үчүн электрондук сот өндүрүшүн киргизүүнүн маанилүүлүгүн баса белгиледи. Ал белгилегендей, технологиялар сот өндүрүшүн тездетет, ошондой эле процессуалдык документтер менен иштөөнү кыйла ыңгайлуу кылуу менен жарандардын ишенимин арттырат. Бул ишти кароонун мөөнөттөрүн олуттуу кыскартат жана соттор үчүн да, сот процессинин катышуучулары үчүн да чыгымдарды азайтат.
Өз кезегинде Конституциялык соттун судьялары өз сунуштарын айтышты: тактап айтканда, иштерди автоматташтырылган эсепке алуу жана электрондук архив системасын түзүү зарыл экендиги белгиленди, бул зарыл документтерди ыкчам табууга жана талдоого мүмкүндүк берет. Ошондой эле судьялар санариптик инструменттердин натыйжалуу ишке киргизилишин камсыз кылуу жана колдонуу үчүн жаңы технологиялар боюнча сот кызматкерлерин окутууга көңүл бурууну сунушташты.
Жолугушуунун жыйынтыгы боюнча Конституциялык соттун башчысы чечимдер менен алмашуу боюнча бирдиктүү жана ыңгайлуу программаны иштеп чыгуу үчүн бардык кызыкдар органдардын макулдашыган иш-аракетинин зарылдыгын баса белгиледи, бул жер...
11.06.2024
Казакстан Республикасынын борбору Астанада 2024-жылдын 11-июнунда “Борбордук Азияда укуктун үстөмдүгү (2020-2024-жж.)” программасынын аякташына байланыштуу жыйынтыктоочу регионалдык конференция болуп өттү. Бул конференциянын максаты –Программанын акыркы жыйынтыктарын жана натыйжаларын сунуш кылуу, ошондой эле региондогу келечектеги кызматташтыкты талкуулоо.
Иш-чарага адам укугу, мыйзам үстөмдүгү жана демократияны чыңдоо жаатындагы кызматташуунун жыйынтыктарын чыгаруу жана келечегин талкуулоо үчүн Казакстан, Кыргызстан, Тажикстан, Түркмөнстан жана Өзбекстандан катышуучулар чогулушту.
Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун судьясы Кырккелди Кыдырбаев бул иш-чарага катышып, өз сөзүндө адамдын жана жарандын укуктары менен эркиндиктерин коргоо үчүн мамлекеттер аралык диалогдун жана өз ара түшүнүшүүнүн маанилүүлүгүн баса белгиледи.
Кыскача маалымат
“Борбордук Азияда укуктун үстөмдүгү (2020-2024 — жж.)” программасы – бул Европа Кеңешинин жана Европа Биримдигинин региондо адам укуктарын, мыйзам үстөмдүгүн жана демократияны чыңдоого багытталган биргелешкен демилгеси. Программа техникалык жардам көрсөтүү жана европалык жана эл аралык стандарттар жөнүндө билимди жайылтуу менен Казакстан, Кыргызстан, Тажикстан, Түркмөнстан жана Өзбекстанды камтыйт.
Программа үч негизги багытты камтыйт:
- Европа менен Борбордук Азиянын ортосунда жалпы укуктук мейкиндикти түзүү жана адам укуктарын коргоону күчөтүү.
- Транспаренттүүлүктү бекемдөө жана экономикалык кылмыштуулукка каршы күрөштү күчөтүү.
- Мамлекеттик түзүмдөрдүн жана мамлекеттик башкаруу органдарынын натыйжалуу иштеши.
07.06.2024
Бүгүн, Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун имаратында өлкөнүн алдыңкы жогорку окуу жайларынын, кесипкөй юристтерди окутуучу уюмдардын өкүлдөрүнүн, ошондой эле Кыргыз Республикасынын Билим берүү жана илим министрлигинин, Юстиция министрлигинин өкүлдөрүнүн катышуусунда тегерек стол болуп өттү. Талкуунун темасы – студенттерге конституциялык укукту окутуу жана коомдо укуктук сабаттуулукту жогорулатуу маселелеринде Конституциялык сот менен окуу жайлардын кызматташуусу болду.
Тегерек столдун максаты – Конституциянын негиздери жана анын принциптери жөнүндө бирдиктүү маалыматты түзүү боюнча координацияланган ишти жүргүзүү. Бул ЖОЖдордун студенттери, мектеп окуучулары, мамлекеттик жана муниципалдык кызматчылар үчүн конституциялык укук боюнча окуу программаларын унификациялоону талап кылат.
Конституциялык сот билим берүү демилгелерине жигердүү катышып, жыл сайын ЖОЖдордун студенттери үчүн конок лекцияларын уюштуруп, аларда судьялар өздөрүнүн билими жана тажрыйбасы менен бөлүшөт. Акыркы 11 жылдын ичинде мындай лекцияларга 1700ге жакын студент катышты. Сот 2014-жылдан бери «ачык эшик күндөрүн» өткөрүп келет, анда мыкты студенттер сотко келип, анын ишмердүүлүгү менен тааныша алышат. Студенттердин конституциялык укукка кызыгуусун арттыруу максатында эссе жана башка материалдардын тематикалык конкурстары өткөрүлөт. Бул иш-чаралар студенттерге өздөрүнүн билимдерин жана жөндөмдөрүн көрсөтүүгө, ошондой эле адистерден кайтарым байланыш алууга мүмкүндүк берет.
Тегерек столдо катышуучулар жарандардын укуктарын жана эркиндиктерин коргоодо, мыйзамдын үстөмдүгүн бекемдөөдө жана социалдык туруктуулукту камсыз кылууда негизги ролду ойногон билимдүү юристтерди тарбиялоонун маанилүүлүгүн баса белгилешти.
Аягында, билим берүүнүн бардык деңгээлдери үчүн стандартташтырылган программаларды камтыган өз ара аракеттенүү боюнча бирдиктүү планды иштеп чыгуу чечими кабыл алынды. Катышуучулар биргелешкен күч-аракеттер өлкөдө юридикалык билим берүүнүн сапатын жогорулатуу жана мыйзамдын үстөмдүгүн ка...