10.05.2023
Бишкекте азыркы Кыргыз мамлекеттүүлүгүнүн укуктук негиздерин бекемдеген Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 30 жылдыгына карата "Мен – жаранмын" аттуу интерактивдүү театралдык сахналаштырылган оюн көрсөтүлдү.
Иш-чара Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун демилгеси менен Адам укуктары боюнча эл аралык өнөктөштүк (IPHR) жана "Юристтер адам укуктары үчүн" КФ менен биргеликте "Акыйкат Кареги - сот адилеттиги секторуна мониторинг жүргүзүү боюнча жарандык коомдун улуттук тармагы" долбоорунун алкагында Европа Биримдигинин колдоосу менен даярдалган.
"Акыйкат Кареги" тармагынын мүчөлөрү адвокаттары тарабынан көтөрүлгөн жана эң аярлуу жарандардын укуктарын коргоого мүмкүндүк берген иш боюнча Конституциялык соттун чечими тууралуу кубанычтуу кабары менен бөлүштү.
Көчөдөгү социалдык сахналаштырылган оюнга волонтерлор, юристтер, адвокаттар, артисттер, бишкектиктер жана борбордун коноктору катышты. Баары биригип, өмүр, укук жана эркиндикти даңазалаган бирдиктүү ишке катышып, биринчи жолу Кыялбек Урманбетовдун сөзүнө жана Бакыт Алишеровдун обонуна салынган КР Конституциясынын гимни жаңырды.
05.05.2023
2023-жылдын 5-майында Кыргызстанда мамлекетибиздин негизин түзгөн жана анын принциптерин жана баалуулуктарын аныктаган фундаменталдуу документ – Конституциянын 30 жылдыгы белгиленди. Бишкектеги Токтогул Сатылганов атындагы филармониянын кооз атмосферасында өткөрүлгөн салтанаттуу иш-чара мааракенин өзөгүн түздү. Иш-чарага Кыргыз Республикасынын Президенти Садыр Жапаров жана Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасы Эмил Осконбаев баш болгон жогорку даражалуу меймандар катышты. Маараке Кыргыз Республикасынын Конституциялык соту тарабынан демилгеленген.
Президент өз сөзүндө элди майрам менен куттуктап, Конституциянын тарыхый маанисин жана Кыргызстандагы демократиялык институттарды жана укуктук мамлекетти бекемдөөдө анын маанилүү ролун баса белгиледи. Ал ар бир кыргызстандыкты өзүнүн жарандык жоопкерчилигин билүүгө жана мамлекеттин жашоосуна активдүү катышууга чакырды.
Кыргызстандын Конституциясынын 30 жылдыгын белгилөө өлкөбүздөгү конституциялык түзүлүштүн маанилүүлүгүн жана туруктуулугун баса белгилеген тарыхый жана символикалык окуя болду. Бишкекте гана эмес, Кыргызстандын бардык аймактарында өткөрүлгөн масштабдуу иш-чаралар биримдикти жана элибиздин конституциялык принциптерди коргоого жана сактоого жигердүү катышууга даярдыгын чагылдырды.
Конституциялык соттун төрагасы: "Ушул 30 жылдын ичинде биз укуктук система, соттук көз карандысыздык жана жарандардын укуктарын коргоо жаатында олуттуу прогресске жетише алдык. Бирок, дагы деле көп иш бар. Биз өзүбүздүн конституциялык системабызды өркүндөтүүнү, коомдо укуктук маданиятты өнүктүрүүнү жана мамлекеттин бардык деңгээлдеринде конституциялык принциптердин аткарылышын камсыз кылууну улантуубуз керек.» – деп белгиледи.
“Конституциянын 30 жылдыгын белгилөө – бул сыймык менен даңаза гана эмес, ал Конституциялык укуктарыбыз менен милдеттерибизди кантип урматтап, кантип коргоо керек деп ойлонууга мүмкүнчүлүк.” – деди Эмиль Осконбаев.
https://youtu.be/hs1Hs7GcIB0
04.05.2023
Урматтуу мекендештер!
Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун жана жеке өзүмдүн атымдан Сиздерди Конституция күнү жана Кыргызстандын биринчи Конституциясынын кабыл алынгандыгынын 30 жылдыгы менен куттуктайм.
Конституция – бул биздин мамлекеттүүлүгүбүздүн негизи, көз карандысыздыгыбыздын символу жана эркиндигибиздин кепилдиги. Ал жарандардын укуктарын жана милдеттерин аныктайт, бийликти чектейт жана мамлекеттик институттардын ортосундагы өз ара аракеттенүү системасын орнотот. Бул биздин демократиялык системабыздын пайдубалын түптөгөн жана мамлекет катары өнүгүүбүздүн башталышын айгинелеген документ.
Ушул 30 жылдын ичинде Конституция биздин туруктуулугубуздун жана гүлдөп-өнүгүүбүздүн негизи болду. Биз баарыбыз аны терең урматтап, коргошубуз керек, ошондой эле ар бир жарандын укуктары менен эркиндиктерин коргоо, өлкөбүздө конституциялык тартипти жана адилеттүүлүктү сактоо үчүн биргелешип иш алып баруубуз керек.
Конституциябыз жандуу жана актуалдуу болуп, элибиздин духун жана керектөөлөрүн чагылдырып турушу үчүн, биз биргеликте бул жолду мындан ары да өнүктүрө алабыз деп ишенем.
Биздин Конституциябызды карманууга аракет кылган жана оор учурларда да анын принциптерин бекем карманган ар бир жаранга ыраазычылык билдиргим келет. Бул биздин жогорку деңгээлдеги абийирибиздин жана мекенибиздин алдындагы жоопкерчилигибиздин көрсөткүчү.
Конституциянын бул күнү Конституциябызды терең урматтап, коргоп, күчтүү жана гүлдөгөн мамлекетти түзүү үчүн биргелешип иш алып барышыбыз керектигин эскертип турсун.
Урматтоо менен,
Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасы
Эмиль Осконбаев
04.05.2023
2023-жылдын 4-майында Кыргызстандын юридикалык факультеттеринин мыкты студенттери Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотуна имаратында чогулуп, сот мекемесинин ишмердүүлүгү менен таанышышты.
Бир күн ичинде студенттер Кыргызстандын Конституциясы жана мамлекеттик бийлик органдарынын аракеттеринин мыйзамдуулугун жана конституциялуулугун камсыз кылууда Конституциялык соттун ролу жөнүндө маалымат алышты. Ошондой эле алар судьялар менен жолугушуп, суроолорду берип, конституциялык талаш-тартыштар жана карама-каршылыктар кандайча чечилип жаткандыгы жөнүндө кеңири маалымат алышты.
«Конституциялык соттун ишмердүүлүгү менен таанышып, алардын кандай иштеп жатканын билүү мүмкүнчүлүгү үчүн абдан ыраазыбыз», — деди юридикалык факультеттин студенти. «Биз үчүн бул жакшы маалымат болду, көптү билдик, шыктандык, алган билимибизди келечектеги кесиптик ишибизге колдоно алабыз деп үмүттөнөбүз».
Кыргыз Республикасынын Конституциялык соту болочок юристтерди куттуктайт жана алардын сот адилеттигине жана конституциялык маселелерге кызыгуусуна кубанычта. Биздин сотко келүү жаш муундарга Кыргызстандагы жана жалпы эле укук дүйнөсүндөгү Конституциялык соттун ролун жана маанисин жакшыраак түшүнүүгө жардам берет деп ишенебиз.
04.05.2023
5-май – Кыргыз Республикасынын Конституция күнүн майрамдоого байланыштуу, Кыргыз Республикасынын Конституциялык соту Конституциялык соттун өнүгүшүнө салым кошкон эмгеги сиңирген ишмерлерге, ошондой эле Конституциялык соттун аппаратынын кызматкерлерине жетишкен ийгиликтери жана сот тутумун өнүктүрүүгө активдүү катышкандыгы үчүн ыраазычылык билдирди.
Сыйлыктар төмөнкү адамдарга тапшырылды:
"Кызматташтык үчүн" медалы менен сыйлангандар:
![]()
- Бекбосун Жакшылыкович Апсатаров, Кыргыз Республикасынын Президентинин Администрациясынын соттор жана прокуратура менен өз ара аракеттенүү бөлүмүнүн экс-башчысы;
- Мурат Каниметович Укушов, Кыргыз Республикасынын Президентинин Администрациясынын Президентти жана Министрлер Кабинетин укуктук жактан камсыз кылуу башкармалыгынын начальниги;
- Медербек Кубанычевич Алиев, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаты.
- Сергей Николаевич Демин, Конституциялык соттун аппаратынын укуктук жана уюштуруучулук камсыздоо бөлүмүнүн башчысынын милдетин аткаруучу;
- Жылдыз Ашымбековна Жороева, Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун аппаратынын басма сөз катчысы;
- Жайнагуль Кубанычбековна Аширматова, Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун аппаратынын эксперттик-аналитикалык башкармалыгынын аналитика бөлүмүнүн улук консультанты.
04.05.2023
2023-жылдын 4-майында Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун судьясы Чинара Айдарбекова Баласагын атындагы КУУнун "Бажы иши" жаатында адистешкен юридикалык факультеттин 1-4-курстарынын студенттери үчүн "Кыргыз Республикасынын Конституциясынын маңызы жана мааниси" темасында мейман лекциясын өткөрдү.
Иш-чара көз карандысыз жана эгемендүү Кыргызстандын биринчи Конституциясынын кабыл алынгандыгынын 30 жылдыгына карата уюштурулган. Иш-чаранын ачылышында Юридика факультетинин деканы Кынатбек Сманалиев студенттерди куттуктап, аларды судья менен тааныштырды.
Чынара Аскарбековна өзүнүн лекциясында студенттерге конституциялык түзүлүштүн принциптери, адамдын жана жарандын укуктары менен эркиндиктерин камсыз кылууда Конституциянын ролу, ошондой эле мамлекеттин, коомдун жана инсандын турмушундагы Негизги мыйзамдын мааниси жөнүндө айтып берди. Ал белгилегендей, укуктук мамлекеттин маанилүү принциптеринин бири мыйзамдын үстөмдүгү болуп саналат жана жогорку юридикалык күчкө ээ болгон Кыргыз Республикасынын Конституциясы өлкөнүн негизги мыйзамы болуп саналат. Демек, калган бардык мыйзамдар жана ченемдик укуктук актылар КР Конституциясына ылайык келип, ага каршы келбеши керек.
Ошондой эле судья Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун ролу жана ыйгарым укуктары жөнүндө маалымат менен бөлүштү, ал сот бийлигинин жогорку органы болуп саналат жана конституциялык түзүлүштүн негиздерин, адамдын жана жарандын негизги укуктарын жана эркиндиктерин коргоо, ошондой эле Конституциянын үстөмдүгүн жана түздөн-түз колдонулушун камсыз кылуу үчүн конституциялык контролду жүзөгө ашырат деп белгилеп кетти.
Мейман лекциясынын жүрүшүндө студенттер лекторго суроолорду активдүү беришти жана КР Конституциялык сотунун ишинин ар кандай аспектилерине, анын ичинде анын кабыл алынган чечимдерине кызыгуусун билдиришти.
Жолугушуунун соңунда укук таануу жана бажы иштери кафедрасынын башчысы Рахатбек Ибраимов жана студенттер Чинара Айдарбековага бул иш-чарага катышкандыгы үчүн ыраазычылык ...
03.05.2023
2023-жылдын 2-майында Кыргыз Республикасынын Президентине караштуу Мамлекеттик башкаруу Академиясында Кыргыз Республикасынын Конституциясынын кабыл алынышынын 30 жылдыгына арналган дебаттар болуп өттү. Бул иш-чара өлкөбүздүн жогорку окуу жайларынын юридикалык факультеттеринин алдыңкы командаларын чогултуп, аларды "Адамдын жана жарандын конституциялык укуктары чөйрөсүндөгү Кыргыз Республикасынын мыйзамдарын өнүктүрүү жана өркүндөтүү" темасындагы интеллектуалдык сынакта беттештирди.
Дебатка өлкөнүн жогорку окуу жайларынын юридикалык факультеттеринин өкүлдөрүн камтыган төрт команда катышты. Дебат жаш юристтер аналитикалык жана аргументтик жөндөмдөрүн көрсөтүүгө, кесиптештери менен ой жана тажрыйба алмашууга мүмкүнчүлүк алган форумга айланды.
Конституциялык соттун судьясы Меергуль Бобукееванын сүйлөгөн сөзүнө өзгөчө көңүл бурулду. Анын конституциялык укук жаатындагы акылмандыгы, тажрыйбасы жана билими дебатты толуктап, талкууланып жаткан маселелерге тереңдик кошту.
Меергуль Бобукеева дебаттардын бардык катышуучуларына жана уюштуруучуларына Кыргыз Республикасындагы укуктук илим жана мыйзамдарды өнүктүрүү жаатындагы баалуу салымдары үчүн терең ыраазычылыгын билдирди.
Судья мындай иш-чараларды уюштуруу юридикалык факультеттин студенттеринин мыйзамдарды жакшыртууга жана жарандардын конституциялык укуктарын коргоого багытталган конструктивдүү сунуштарды жана концепцияларды иштеп чыгууга жигердүү катышуусуна дем берүү үчүн маанилүү экендигин баса белгиледи. Ушул сыяктуу дебаттар жаш юристтерге сынчыл ой жүгүртүүнү, талдоо жана юридикалык аргументтерди түзүү жөндөмүн өнүктүрүүгө мүмкүндүк берет, бул келечектеги кесиптик иш-аракеттер үчүн маанилүү фактор деп деп белгилеп кетти.
Кыргыз Республикасынын Президентине караштуу Мамлекеттик Башкаруу академиясынын өкүлдөрү да өз сөзүндө конституциялык ченемдердин сакталышын камсыз кылууда жана жарандардын укуктары менен эркиндиктерине кепилдик берүүдө Конституциялык соттун ролунун маанилүүлүгүн баса белгилешти. Конституц...
02.05.2023
Турнир 2023-жылдын 29-апрелинде, ишемби күнү өттү жана Конституциялык соттун аппаратынын кызматкерлери үчүн кенен чөйрөдө баарлашууга, өздөрүнүн спорттук жөндөмдөрүн көрсөтүүгө жана кесиптештерин колдоого мыкты мүмкүнчүлүк болду.
Турнирге Конституциялык соттун аппаратынын ар кайсы бөлүмдөрүнөн 12 адам катышты.
Айымдар ичинен кийинкилер жеңүүчү болуп чыкты:
1-орун: Токоева Айсулуу
2-орун: Оморканова Гулназ
3-орун: Айтымбетова Айсулуу
4-орун: Джолгокпаева Салима
Мырзалардан кийинкилер жеңүүчү болуп чыкты:
1-орун: Шергазиев Чыңгыз
2-орун: Джаманкулов Марат
3-орун: Абылабеков Улан
4-орун: Олжобаев Айдар
Ар бир номинациянын жеңүүчүлөрү кубок жана грамоталар менен сыйланышты. Биз бардык жеңүүчүлөрдү жана байге ээлерин куттуктайбыз жана турнирге жигердүү катышкандыгы үчүн ыраазычылык билдиребиз.
![]()
29.04.2023
Конституциялык соттун төрагасы Эмиль Жолдошевич Осконбаев Ала Тоо эл аралык университетинде Конституциянын коом турмушундагы маанисине жана аны сактоодо Конституциялык соттун ролуна арналган мейман лекциясын өткөрдү.
Лекциянын жүрүшүндө Конституциялык соттун төрагасы өлкөнүн Баш Мыйзамы катары жарандардын укуктары менен эркиндиктерин, ошондой эле мамлекеттик түзүлүштүн принциптерин аныктаган Конституциянын маанисин баса белгиледи.
Ошондой эле, ал Конституция бардык жарандар, мамлекеттик бийлик органдары жана коомдук институттар тарабынан сакталууга тийиш экендигине көңүл буруп, Конституциянын сакталышын камсыз кылууда жана жарандардын укуктары менен эркиндиктерин коргоодо Конституциялык соттун ролу жөнүндө айтып берди. Ал белгилегендей, конституциялык сот конституциялык юстициянын жогорку органы жана мыйзамдар менен башка укуктук актылардын конституциялуулугун камсыз кылууда негизги ролду ойнойт.
Юридикалык факультеттин студенттери Эмил Осконбаевге суроо берип, Конституция жана анын коомдогу орду тууралуу темаларды талкуулоого мүмкүнчүлүк алышты. Бардык катышуучулар мындай маанилүү жана билим берүүчүлүк лекциянын өткөрүлгөнүнө ыраазычылык билдиришти.
Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 30 жылдыгын майрамдоонун алкагында Конституциялык соттун судьялары Кыргызстандын ар кайсы университеттеринин бир нече юридикалык факультеттеринде болушуп, студенттер үчүн мейман лекцияларын өткөрүшкөнүн белгилей кетүү керек. Иш сапар 2023-жылдын 25-апрелинен 27-апрелине чейин болуп, Б. Ельцин атындагы КРСУ, КР ТИМ Дипломатиялык академиясы, КР ИИМ Академиясы, КМУ, Ош мамлекеттик университети, КР УКМК квалификацияны жогорулатуу институту, И. Арабаев атындагы университеттин укук таануу жана педагогика факультети жана лингвистика жана чет тилдер факультети сыяктуу билим берүү мекемелерин камтыды.
Кыргыз Республикасындагы ЖОЖдордун юридикалык фа...
03.04.2023
Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун аппарат жетекчиси Марат Джаманкулов Азия конституциялык сотторунун жана ага шайкеш институттарынын ассоциациясынын туруктуу катчылыгынын башкы катчысынын изилдөөлөр жана иштеп чыгуулар боюнча орун басары болуп шайланды.
Бул чечим Кыргызстандын Конституциялык сотунун АКСАны өнүктүрүүгө кошкон салымын эске алуу менен изилдөөлөр жана иштеп чыгуулар боюнча АКСАнын Катчылыгы тарабынан кабыл алынды.
АКС Ассоциациясы жөнүндө
Ассоциация 2010-жылы Азиянын конституциялык юстиция органдарынын аймактык форуму катары түзүлгөн, анын негизги максаты Азияда демократиянын, укуктун үстөмдүгүнүн жана адамдын негизги укуктарынын өнүгүшүнө көмөк көрсөтүү болуп саналат. Кыргызстан 2015-жылы мүчө болду.
Азыркы учурда Ассоциацияга 21 мамлекет кирет: Афганистан, Азербайжан, Бангладеш, Индия, Индонезия, Иордания, Казакстан, Корея, Кыргызстан, Малайзия, Мальдив аралдары, Монголия, Мьянма, Пакистан, Палестина, Россия, Филиппин, Тажикстан, Таиланд, Түркия жана Өзбекстан.
Ассоциация иштеп турган жылдары Кореянын, Түркиянын, Индонезиянын конституциялык соттору, Малайзиянын федералдык соту, Казакстандын Конституциялык соту төрагалык кылган.
Ассоциациянын туруктуу катчылыктары бар, алар анын уставдык максаттарын илгерилетүүгө олуттуу салым кошот: Индонезия Республикасындагы пландоо жана координациялоо боюнча катчылык; Корея Республикасындагы изилдөө жана иштеп чыгуу боюнча катчылык жана Түркия Республикасындагы адам ресурстарын окутуу жана өнүктүрүү борбору.
АКСАнын жалпысынан үч Катчылыгы бар:
- Изилдөө жана өнүктүрүү боюнча катчылык (AACC SRD) Түштүк Кореянын Сеул шаарында жайгашкан жана Кореянын Конституциялык соту тарабынан башкарылат.
- Пландоо жана координациялоо боюнча туруктуу катчылык (PSPC) Индонезиянын Жакарта шаарында жайгашкан жана Индонезия Республикасынын Конституциялык соту тарабынан башкарылат.
- Адам ресурстарын окутуу жана өнүктүрүү борбору (CTHRD) Түркиянын Анкара шаарында жайгашкан жана Түркия ...
31.03.2023
2023-жылдын 30-мартында Конституциялык соттун имаратында "Укуктук аргументтөө жана конституциялык чечмелөөдөгү өлчөмдөштүк" семинары өттү.
#ConstsotKG аппаратынын кызматкерлери эл аралык эксперт, Молдованын Конституциялык сотунун экс-төрагасы жана мурдагы юстиция министри Александр Константинович Тэнассенин жана Кыргызстандын Конституциялык сотунун судьясы, "Аял-судьялардын кыргыз ассоциациясы" КУнун Байкоочу кеңешинин төрайымы Чинара Аскарбековна Айдарбекованын сапаттуу соттук аргументтөөнүн мааниси, эл аралык тажрыйбада соттук аргументтөөнүн техникасы, Кыргызстандагы укук ченемдерин чечмелөөнүн негизги ыкмалары жана түрлөрү жөнүндө маалымат алышты.
Конституциялык сот Конституциянын сакталышын жана жарандардын конституциялык укуктары менен эркиндиктерин коргоону камсыз кылууга чакырылган, ошондуктан ушул сыяктуу иш-чаралар Конституциялык соттун аппаратынын кызматкерлеринин квалификациясын жана компетенцияларын жогорулатуу үчүн маанилүү каражат.
27.03.2023
Биз Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун укуктук позицияларынын базасы эми "ТОКТОМ"маалыматтык-укуктук системасында жайгаштырылганын кубануу менен билдиребиз. Эми алар колдонууга оңой жеткиликтүү.
Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун укуктук позицияларынын базасына кирүү мүмкүндүгүн алуу үчүн "ТОКТОМ" маалыматтык-укуктук системасынын сайтына кириңиз. Кийинки видео-нускаманы аткарыңыз: Конституциялык сотунун укуктук позицияларынын базасы эми "ТОКТОМ"маалыматтык-укуктук системасында - YouTube
Биздин маалымат базасы сиз үчүн пайдалуу болот деп ишенебиз.
Жазуу түрүндөгү нускама: https://docs.google.com/document/d/1pTEe9jR7WNg9TTgt891zS5IRaNnbla8b/edit?usp=sharing&ouid=115650685499659591003&rtpof=true&sd=true
03.03.2023
2023-жылдын 3-мартында Кыргыз Республикасынын Президенти №47 Жарлыгы менен "2023-2026-жылдарга Кыргыз Республикасынын сот адилеттиги системасын өнүктүрүү"Мамлекеттик максаттуу программасын бекитти. Программанын максаты адамдын жана уюмдардын укуктарын жана мыйзамдуу кызыкчылыктарын адилеттүү жана натыйжалуу коргоого багытталган сот адилеттиги системасын өнүктүрүүнүн артыкчылыктарын аныктоо болуп саналат.
Программа сот системасын реформалоого багытталган үчүнчү мамлекеттик максаттуу программа болуп саналат жана сот органдарын гана эмес, укук коргоо органдарын жана сот адилеттигине кирген башка чектеш укуктук институттарды реформалоону камтыйт. Программа сот адилеттиги системасына маалыматтык технологияларды кеңири киргизүүнү карайт, бул сот адилеттигин жүзөгө ашыруунун сапатын жакшыртууга, жарандардын соттук коргоону алуу үчүн кайрылуусун жөнөкөйлөтүүгө, соттук экспертизаларды алуунун сапатын жана ыкчамдыгын жогорулатууга, соттук чечимдердин толук кандуу аткарылышын жана сот адилеттиги системасынын органдарынын ишин оптималдаштырууну камсыз кылууга мүмкүндүк берет.
Программада бийликтин бардык бутактарын бирдей социалдык камсыздоону сактоо маселелерин, ошондой эле конституциялык контролдоо органынын жана бүтүндөй сот системасынын башка проблемаларын чечүүгө багытталган ар кандай иш-чаралар каралган. Атап айтканда, Конституциялык соттун чечимдерин кыйла натыйжалуу аткарууга багытталган "Кыргыз Республикасынын Конституциялык соту жөнүндө" конституциялык Мыйзамдын жана "Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин Регламенти жөнүндө" Мыйзамдын бирдиктүү жана кыйшаюусуз аткарылышын көзөмөлдөө боюнча прокуратура органдарынын ишин күчөтүү каралган.
Ошондой эле, Программада Кыргыз Республикасынын Конституциялык Сотунда Жогорку Кеңештин, Жогорку соттун, Башкы прокуратуранын, Юстиция министрлигинин туруктуу (ыйгарым укуктуу) өкүлдөрүнүн институтун аталган мамлекеттик органдардын жетекчилеринин орун басарларынын деңгээлинен төмөн эмес киргизүү зарылчылыгы белгиленген, кон...
10.02.2023
2023-жылдын 9-февралында Конституциялык соттун судьяларынын жана аппарат кызматкерлеринин катышуусу менен Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун 2022-жылдагы ишмерлигинин жыйынтыктарын чыгаруу боюнча жылдык жыйын болуп өттү. Жыйын Түркия менен Сириядагы жер титирөөдөн каза болгондорду эскерүү мүнөтүнөн башталды.
Конституциялык соттун судьялары Конституциялык соттун жана анын аппаратынын өткөн жылдагы ишмердүүлүгүнүн жыйынтыктары боюнча аппарат жетекчиси Марат Джаманкуловдун баяндамасын угушту.
Конституциялык соттун төрагасы Эмиль Осконбаев өткөн жылдын эсебинен судьялардын жана аппарат кызматкерлеринин үзүрлүү иштерин баалады. Жыйындын жүрүшүндө Конституциялык соттун иши боюнча, ошондой эле Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 30 жылдыгына карата масштабдуу иш-чараны ишке ашыруу боюнча пландар белгиленген. Конституциялык соттун судьялары тарабынан Конституциялык соттун ишин жакшыртуу боюнча сунуштар киргизилди.
Иш-чаранын жүрүшүндө аппарат жетекчиси Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун Конституциянын кабыл алынышынын 30 жылдыгын майрамдоо демилгеси Президент Садыр Жапаровдун Жарлыгы менен колдоого алынганын да маалымдады.
2022-жылы Конституциялык сотко 68 кайрылуу келип түшкөн, алардын ичинен Конституциялык соттун судьялар коллегиясы кайрылууну өндүрүшкө кабыл алуу жөнүндө 21 аныктама, кайрылууну өндүрүшкө кабыл алуудан баш тартуу жөнүндө 47 аныктама чыгарган.
Жалпысынан 2022-жылы Конституциянын тийиштүү ченемдерине 7 ченемдик укуктук акт карама-каршы келбейт, 1 ченемдик укуктук акт жарым-жартылай карама-каршы келет жана 2 ченемдик укуктук акт толугу менен карама-каршы келет деп таанылган, 10 отурум өткөрүлдү. Ошону менен бирге, Конституциялык соттун 8 чечиминде колдонуудагы укуктук жөнгө салууга тийиштүү өзгөртүүлөрдү киргизүү зарылдыгы туурасында тапшырма берилген.
Ошондой эле кайрылууларды өндүрүшкө кабыл алуудан баш тартуу жөнүндө судьялар коллегиясынын аныктамаларына даттануулар боюнча Конституциялык соттун 11 токт...
27.01.2023
Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун аппараты кадрлар резервине киргизүү үчүн улук административдик кызмат орундарына ачык конкурс жарыялайт.
Кадрлар резервине туруу үчүн талапкерлер кийинкидей квалификациялык талаптарга жооп бериш керек:
Жалпы мыйзамдардан төмөнкүлөрдү билүүсү зарыл:
- Кыргыз Республикасынын Конституциясын;
- «Жарандардын кайрылууларын кароо тартиби жөнүндө» Кыргыз Республикасынын Мыйзамын;
- «Кыргыз Республикасынын мамлекеттик жарандык кызмат жана муниципалдык кызмат жөнүндө» Кыргыз Республикасынын Мыйзамын;
- «Кыргыз Республикасынын ченемдик укуктук актылары жөнүндө» Кыргыз Республикасынын Мыйзамын;
- “Коррупцияга каршы аракеттенүү жөнүндө” Кыргыз Республикасынын Мыйзамын;
- Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2020-жылдын 3-мартындагы № 120 токтому менен бекитилген Кыргыз Республикасында иш жүргүзүү боюнча Типтүү нускамасын.
28.12.2022
2022-жылдын 22-25-декабрында Стамбулда Түркия Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасы Зухту Арслан мырзанын чакыруусу боюнча Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасы Эмил Осконбаев башында турган делегациясы Ислам дүйнөсүнүн мамлекеттеринин конституциялык юрисдикцияларынын конференциясына катышты (İDAY). Иш-чаранын жүрүшүндө уюмдун уставы кабыл алынды. Ага дүйнөнүн 36 өлкөсүнөн конституциялык көзөмөл жүргүзгөн жогорку сот бийлигинин 136 өкүлү катышты.
Ошондой эле сапардын алкагында Эмиль Осконбаев Түркия, Кыргызстан, Азербайжан, Казакстан, Өзбекстан уюштуруучу болгон Түрк мамлекеттер уюмуна мүчө мамлекеттердин конституциялык юрисдикцияларынын конференциясынын (TÜRK-AY) биринчи отурумуна катышты, ал эми Түндүк Кипр жана Түркмөнстан бул уюмда байкоочу катары чыгышты.
Эки ири институттун түзүлүшүнүн урматына эл аралык конференция уюштурулуп, ага Түркия президенти Режеп Тайып Эрдоган катышып, сөз сүйлөдү.
"Белгилүү болгондой, конституциялык сот бийлигинин чөйрөсү кенен. Бүгүнкү күндө конституциялык соттор конституциялык укуктарды жана эркиндиктерди коргоонун алмаштырылгыс институттары", - деди Түркиянын президенти. Ал Ислам дүйнөсүнүн конституциялык көзөмөлүнүн жогорку сотторунун башчыларына конференцияга катышкандыгы үчүн ыраазычылык билдирди. "Ислам дүйнөлүк конституциялык сот тутумунун конференциясынын алкагында конституциялык көзөмөл жүргүзүүчү жогорку сот органдарынын кызматташуусу жана тажрыйба алмашуусу чоң мааниге ээ", – деп кошумчалады Режеп Тайип Эрдоган.
![]()
09.12.2022
2022-жылдын 9-декабрында Кыргыз Республикасынын Президентинин Жогорку Кеңештеги туруктуу өкүлү Алмасбек Абытов Конституциялык соттун жамаатына жаңы шайланган судьялар Чинара Айдарбекова менен Лунара Жолдошеваны тааныштырды.
Алмасбек Абытов жаңы судьяларды куттуктап, Конституциялык соттун судьялык кызматына шайлануу - талапкерлерге көрсөтүлгөн ишеним жана алардын жеке жана ишкердик сапаттарына жогору баа экенин белгилеп кетти.
Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасы Эмиль Осконбаев дагы судьяларды куттуктап, өз сөзүндө Негизги мыйзамды жана анын принциптерин чечмелөөдөн жарандардын жашоо сапаты жана Кыргызстандын өнүгүшү түздөн-түз көз каранды экендигин айтты. Коомдук мамилелердин туруктуу өнүгүүсү жүрүп жаткан өлкөдө укуктук ченемдердин мазмунунда күмөндүүлүктүн, аларды түшүнүүдө жана колдонууда түшүнүксүздүктүн пайда болушу табигый нерсе. Ушуга байланыштуу Конституциянын үстөмдүгүн жана түздөн-түз аракетин камсыз кылууда конституциялык контролду жүзөгө ашырган конституциялык соттун судьяларынын ролун жогору баалоого болбойт.
Эмиль Осконбаев судьялар жамааты эми толук курамда Кыргызстанда мыйзамдуулукту, укук тартибин, адилеттүүлүктү жана адам укуктарын урматтоону бекитүүгө олуттуу салым кошууну уланта берерине ишенимин билдирди.
Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 80-беренесинин 3-бөлүгүнүн 10-пунктуна жана "Кыргыз Республикасынын судьяларынын статусу жөнүндө" Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамынын 19-беренесинин 3-пунктуна ылайык судьялар жаш курагынын чегине жеткенге чейинки мөөнөткө шайланды.
30.11.2022
«Унаа каражаттарынын айдоочуларынын бирикмеси» коомдук бирикмесинин Кыргыз Республикасынын Жогорку сотунун Пленумунун «Жер участокторун берүү жана алып коюу менен байланышкан мамлекеттик органдардын жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын чечимдерин, аракеттерин (аракетсиздигин) талашуу тууралуу иштерди кароодо келип чыгуучу кээ бир маселелер жөнүндө» 2018-жылдын 31-майындагы № 13 токтомунун «Жер участогуна укукту берүү боюнча комиссиянын чечими сотто талашуунун предмети болушу мүмкүн эмес» деген сөздөр менен берилген 14-пунктунун 23-абзацын Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 23-беренесинин 3-бөлүгүнө, 24-беренесинин 2-бөлүгүнө, 61-беренесинин 1-бөлүгүнө, 97-беренесинин 3-бөлүгүнө ылайык келүүсүн текшерүү жөнүндө өтүнүчү боюнча
25.11.2022
2022-жылдын 18-22-ноябрында Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун судьялары Латип Жумабаев жана Жамил Шаршеналиев Индиянын Лакхнау шаарында өтүп жаткан Индиянын 51-Конституциясына арналган дүйнөнүн башкы судьяларынын 23-эл аралык конференциясына катышышты.
Конференциянын темасы - "Колдонуудагы дүйнөлүк укук жана натыйжалуу глобалдык башкаруу аркылуу балдардын кызыкчылыгында дүйнөнү бириктирүү".
Иш-чара дүйнөдөгү согуш кырдаалынан, эл аралык терроризмдин жайылышынан, глобалдык жылуулуктан жана айлана-чөйрөнүн деградациясынан жана массалык кыргын салуучу куралдардын топтолушунан улам, акыркы жети он жылдыкта келечеги кооптуу жана корголбогон дүйнөнүн балдарынын жана төрөлө элек муундун алдында жоопкерчиликти аткаруу максатында өттү.
Конференцияны Монтессори шаардык мектеби (Лакхнау, Индия) уюштурду. Иш-чарага 136 мамлекеттин жогорку сот органдарынын судьялары жана мамлекет/өкмөт башчылары катышышты.
Эл аралык конференциянын беш күндүк талкуусунун жыйынтыгы "Лакхнаус декларациясы" түрүндө жарыяланды, ал кийинки шилтеме боюнча жеткиликтүү: https://www.cmseducation.org/news/session_2022_2023/november/22_november.html
18.11.2022
Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунунун төрагасынын орун басары Карыбек Дуйшеев Евразия экономикалык биримдигинин Сотунун V эл аралык конференциясында онлайн чыгып сүйлөдү.
Иш-чара ЕАЭБде сот адилеттигине жетишүүнүн натыйжалуулугун камсыз кылууну талкуулоого арналган.
Евразия экономикалык биримдигинин соту Евразия экономикалык биримдиги жөнүндө келишимге ылайык Биримдиктин туруктуу иштөөчү сот органы катары түзүлгөн. ЕАЭБдын укук тартибин кепилдеген маанилүү органдардын биринин функциясын аткаруу жана көз карандысыз орган катары ЕАЭБ өлкөлөрүндө сот системасынын ишин өркүндөтүү боюнча олуттуу иштерди аткарган.
Карыбек Дуйшеев өз сөзүндө Конституциялык сот конституциялык сот өндүрүшү аркылуу конституциялык көзөмөлдү өз алдынча жүзөгө ашыруучу жогорку сот органы болуп, конституциялык сот адилеттигинин жеткиликтүүлүгүн, ачыктыгын камсыз кылуу боюнча шарттарды жогорулатууга, коомдун өз ишмердүүлүгүнө болгон ишенимин жогорулатууга умтулат деп белгиледи.
"Судьялардын көз карандысыздыгын бекемдөөгө жана сот системасынын максималдуу натыйжалуулугун жана жеткиликтүүлүгүн камсыз кылууга багытталган үзгүлтүксүз реформаны улантуу маанилүү", – деди ал.
