Жаңылыктар

Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун судьялары М.Касымалиев жана К. Кыдырбаев Минск шаарында 16-17-ноябрда өткөн Евразия экономикалык бирлигинин сотунун “Бирликтин сотунун практикасынын ЕАЭБдин укуктук тартибин түзүүгө тийгизген таасири” аттуу VI эл аралык конференциясына катышты. Конференциянын ачылышында ЕАЭБдин сотунун төрагасы Э.В. Айриян, Беларусь Республикасынын Президентинин Администрациясынын Башчысынын орун басары О. И. Чуприс, КМШнын Экономикалык Сотунун төрагасы А. В. Плотников, ошондой эле жогорку сот органдарынын судьялары куттуктоо кайрылуулары менен чыгып сүйлөштү. Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун атынан куттуктоо сөзү менен судья Кырккелди Кыдырбаев чыгып сүйлөдү. Өзүнүн куттуктоо сөзүндө К. Кыдырбаев ЕАЭБ сотунун өзгөчө ролун белгиледи, – “Ал түзүлгөндөн бери Бирликтин  туруктуу иштеген юридикалык органы болуп саналат жана интеграциялык процесстерди илгерилетүүгө, жалпысынан бул уюмдун өнүгүшүнө жана эл аралык аренада анын аброюн жогорулатууга өзүнүн татыктуу салымын кошуп келет”. Конференциянын алкагында Евразия экономикалык бирлигинин укук жана аны колдонуунун актуалдуу маселелери, ЕАЭБ сотунун тажрыйбасы жана анын региондук укукту өркүндөтүүгө жана ЕАЭБге мүчө мамлекеттерде укуктук колдонууга тийгизген таасири, ЕАЭБ соту тарабынан кабыл алынган чечимдердин аткарылышы, ошондой эле эл аралык сот адилеттигинин маселелери каралды. Конференциянын жүрүшүндө ЕАЭБ сотунун төрагасы Эрна Айриян Евразия экономикалык комиссиясына жана ЕАЭБ сотуна, бул эл аралык бирликтин  ичиндеги бөгөттөрдү жана чектөөлөрдү алып салууга тиешелүү кошумча ыйгарым укуктар берилерин билдирди. “Бул азырынча долбоор, ал Евразия өкмөттөр аралык кеңештин 26-октябрда өткөн жыйналышында талкуудан өткөн. Документти мамлекет башчыларына 2023-жылдын декабрында берүү пландаштырылууда”, –  деп белгиледи Соттун төрагасы...

Бүгүн, 2023-жылдын 2-ноябрында, Конституциялык сотто Дүйнөлүк банктын миссиясынын башчысы-мамлекеттик сектор боюнча улук адис Клаус Декер менен жолугушуу болуп өттү.   Жолугушууга Конституциялык соттун Төрагасы Эмил Осконбаев, судья Чинара Айдарбекова, аппарат жетекчиси Каныбек Масалбеков, Дүйнөлүк банктын консультанттары Уран Эсенгелдиев жана Алия Маралбаева катышты.   Жолугушуунун жүрүшүндө Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасы Эмиль Осконбаев миссиянын көңүлүн конституциялык сот өндүрүшүнүн натыйжалуулугун жогорулатуу жана алыскы аймактардагы жарандардын сот адилеттигине жеткиликтүүлүгүн камсыз кылуу үчүн электрондук сот өндүрүшүн киргизүү зарылдыгына бурду.  Тараптар ошондой эле санариптик технологиялар, маалыматтарды сактоо жана программалык камсыздоо маселелерин талкуулашты.   Жолугушуунун жыйынтыгы боюнча Конституциялык соттун төрагасы сот процессине санариптик технологияларды киргизүү реформалоонун маанилүү милдеттеринин бири болуп саналат деп белгиледи. “Технологиялар сот өндүрүшүн тездетип, ошондой эле жарандардын ишенимин жогорулатат, ал эми электрондук сот өндүрүшүн киргизүү процесстик жана башка документтер менен ишти жөнөкөй жана ыңгайлуу кылат, иштерди кароо мөөнөттөрүн кыйла тездетүүгө, соттордун да, сот процессинин катышуучуларынын да чыгымдарын азайтууга мүмкүндүк берет” –  деп белгиледи  Э.Өскөнбаев.   Дүйнөлүк банктын техникалык миссиясынын өкүлдөрү Кыргызстанга сот органдарын санариптик трансформациялоо боюнча мамлекеттин пландарын колдоо максатында сот системасына ...

  Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун судьялары Жолдошева Л.Ч. жана Шаршеналиев Ж.А. КЭРдин Циндао жана Ханчжоу шаарларында өткөн ШКУга мүчө-мамлекеттердин судьялары үчүн үстүбүздөгү жылдын 7-23 – сентябрында КЭРдин коммерция министрлиги жана Шандунь тышкы соода кесиптик колледжи тарабынан уюштурулган окуу семинарына катышты. Окутуунун жүрүшүндө катышуучулар Кытайдын тарыхы, маданияты, “Бир алкак – бир жол” демилгесин ишке ашыруунун алкагында өткөрүлүп жаткан Циндао элдик сотунун динамикалуу соттук иш-чаралары, бул жаатта укуктук кызматташтыкты илгерилетүү боюнча сунуштары, КЭРдин укуктук жана сот системасы, Эркин соода аймагындагы Мыйзамдын үстөмдүгүнүн практикасы жана  инновациялары, актуалдуу маселелер боюнча пикир алмашуу жана талкууларды өткөрүү менен соттук-укуктук чөйрөнү реформалоодо  КЭРдин тажрыйбасы менен таанышты. Семинардын  программасына Шандунь провинциясынын Циндао шаарында жайгашкан Эл аралык “Кытай-ШКУ  көргөзмө аймагынын Бермети» Экспоборборуна,  Циндао шаарынын элдик ортомчу борборуна, Адвокаттык бюросуна, Административдик кызмат көрсөтүүлөр борборуна, Ханчжоу шаарында жайгашкан Сиху көлүнө  жана Кытайдын башка административдик имараттары, маданий-тарыхый кызыктуу жерлерине  баруулар киргизилген. Ошондой эле Конституциялык соттун судьялары 19-20-сентябрда КЭР сот тутумунун жогорку жетекчилигинин катышуусунда өткөн Кытай-ШКУ Аймактык сотторунун судьяларынын форумуна катышты. Форумда акыйкаттуулукту жана натыйжалуулукту өнүктүрүү аркылуу сотторго болгон ишенимди бекемдөө, коммерциялык келишимдерге байланыштуу иштерди кароонун механизмдери жана эрежелери, трансчек аралык кибер кылмыштуулукка каршы күрөшүүдө...

Урматтуу кыргызстандыктар!   23 - сентябрь-мамлекеттүүлүктүн башкы символдорунун бири жана элибиздин руханий байлыгынын түгөнгүс булагы болгон мамлекеттик тил күнүн белгилейбиз.   Ата-бабаларыбыз бизге кооз, бай жана терең тилди сактап жеткиришкен. Ар бир элдин тили өзгөчө,"тил — элдин жүзү жана байлыгы". Эне тилин билүү-өз улутуна жана өз тегине болгон сый-урматтын белгиси. Биздин жалпы милдетибиз-мамлекеттик тилди сактоо жана жайылтууга көмөктөшүү.   Мамлекеттик тил күнү менен!   Урматтоо менен, Кыргыз Республикасынын Конституциалык сотунун  Төрагасы Эмиль Осконбаев.

  Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасы Эмиль Осконбаев Чолпон-Ата шаарында өткөн экологиялык сот адилеттигине жетүү боюнча эл аралык конференцияга катышты. Бул иш-чаранын демилгечилери – Кыргыз Республикасынын Жогорку соту жана Кыргызстандын Судьялар Ассоциациясы Бириккен Улуттар Уюмунун Өнүктүрүү Программасынын, USAIDдин “Укук булагы” долбоорунун колдоосу менен өттү. Конференцияга ар кайсы өлкөлөрдүн: Азербайжан, Армения, Казакстан, Молдова, Тажикстан, Өзбекстандын сот тутумдарынын 100гө жакын өкүлдөрү, ошондой эле экологиялык эксперттер, министрликтердин жана ведомстволордун, ПРООН, БУУнун ЕЭК, ЮСАИД сыяктуу эл аралык уюмдардын өкүлдөрү  катышты. Конференциянын негизги максаты экологиялык укуктарды жана адилеттүүлүк саясатын ишке ашырууда сот тутумдары менен башка кызыкдар тараптардын ортосундагы аймактык кызматташтыкты чыңдоо болду. “Урпактарыбызга кандай мурас калтырабыз өзүбүздөн гана көз каранды. Айлана-чөйрөнүн бүгүнкү кейиштүү абалы, коргоо боюнча радикалдуу чараларды көрүү зарылдыгын көрсөтүп турат. Акыркы он жылдыктын тажрыйбасы көрсөткөндөй, бул маселени экологиялык көйгөйлөргө кыйла натыйжалуу чара көрүүгө мүмкүндүк берүүчү укуктук механизмдердин системасын түзүү менен гана чечүүгө болот. Мындай механизм катары натыйжалуу сот адилеттиги гана каралат, ал курч маселелерди ыкчам чечүүгө жана экология чөйрөсүндө белгиленген талаптарды так аткарууга мүмкүндүк берет.”- деп белгиледи Э.Осконбаев өз сөзүндө.    

2023-жылдын 13-июлунда Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун имаратында Кыргыз Республикасынын Конституциясынын кабыл алынгандыгынын 30 жылдыгын майрамдоого карата ведомстволук жана башка сыйлыктарды салтанаттуу тапшыруу аземи болуп өттү. Сыйлыктарды тапшыруу учурунда Конституциялык соттун Төрагасы Э.Ж. Осконбаев конституциялык сот өндүрүшүн өнүктүрүүгө жана Конституциялык соттун ролун күчөтүүгө кошкон зор салымы үчүн жалпы юрисдикциядагы соттордун судьяларына жана мамлекеттик органдардын кызматкерлерине ыраазычылык билдирди. Алсак, жетишкен эмгектик ийгиликтери жана Конституциялык сотту өнүктүрүүгө жигердүү катышкандыгы үчүн төмөндөгүлөр сыйланышты:  Конституциялык соттун «Кызматташтык үчүн» медалы менен:

• Алия Курманбековна Ширинбаева – Кыргыз Республикасынын Президентинин Администрациясынын соттор жана прокуратура органдары менен өз ара аракеттенүү бөлүмүнүн эксперти;
• Жылдызбек Усонович Кудаяров – Кыргыз Республикасынын Жогорку сотуна караштуу Сот департаментинин Сот приставдар кызматынын ишин уюштуруу жана көзөмөлдөө башкармалыгынын начальниги;
• Эльмира Турдакуновна Байтикова – Кыргыз Республикасынын Жогорку сотуна караштуу сот адилеттигинин жогорку мектебинин директору;
• Кыргызбай Арапбаевич Осмонов – Токтогул Сатылганов атындагы Кыргыз улуттук филармониясынын башкы директору.

Конституциялык соттун Ардак грамотасы менен:

• Салиман Жанузаковна Малдыбаева – Кыргыз Республикасынын Президентинин Администрациясынын Кыргыз Республикасынын Президентинин алдындагы Мамлекеттик сыйлыктар боюнча комиссиянын жооптуу катчысы;
• Урмат Шакиралиевич Айтбаев – Кыргыз Республикасынын Президентинин Администрациясынын Кыргыз Республикасынын Президентинин жана Министрлер Кабинетинин чечимдерин даярдоо боюнча башкармалыгынын уюштуруу иштери жана аймактар менен өз ара аракеттенүү бөлүмүнүн башчысы;
• Молдоали Муканбетович Бопонов – Кыргыз Республикасынын Президентинин Администр...

2023-жылдын 21 жана 22-июнунда Кыргызстанда Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 30 жылдыгына арналган "Конституция укуктук, демократиялык мамлекетти курууда негиз катары" аттуу эл аралык илимий-практикалык конференция болуп өттү. Иш-чара дүйнөнүн ар кайсы өлкөлөрүнүн судьяларын, конституциялык контролдоо органдарынын жана шайкеш институттарынын өкүлдөрүн чогултту. Бул иш-чара Конституциялык сот адилеттиги жаатында тажрыйба жана идея алмашуу, ошондой эле укуктук жана демократиялык мамлекетти калыптандырууда конституциялык сот адилеттигинин ролун талкуулоо үчүн аянтча болду.   Конференцияга Армения, Грузия, Казакстан, Таиланд Королдугу, Азербайжан, Өзбекстан, Бельгия, Түштүк Корея, Португалия, Индонезия, Молдова, Румыния, Болгария, Түркия, Босния жана Герцеговина сыяктуу өлкөлөрдүн конституциялык сотторунун өкүлдөрү, ошондой эле Европа Кеңешинин Венеция комиссиясынын өкүлдөрү катышты.    Конференцияда талкууланган негизги темалардын бири конституциялык мурас жана укуктук жана демократиялык мамлекетти калыптандырууда конституциялык сот адилеттигинин ролу болду. Конференциянын катышуучулары конституциялык реформалардын себептерин жана аларды жүзөгө ашырууда конституциялык контролдоо органдарынын ролун талкуулашты. Алар ошондой эле укуктук жана демократиялык мамлекетти түзүүдө прогрессивдүү кыймылды сактап калуу үчүн өз тажрыйбалары менен алмашты.   Конференциянын алкагында конституциялык контролдоо органдары ааламдык өзгөрүүлөр доорунда туш болгон чакырыктар жана перспективалар каралды. Катышуучулар санариптештирүү, аскердик чыр-чатактардын коркунучу жана башка актуалдуу чакырыктар контекстинде коомдук мамилелерди глобалдык трансформациялоого байланыштуу маселелерди талкуулашты. Алар конституциялык контролдоо органдарын азыркы дүйнөнүн өзгөрүл...

2023-жылдын 21 жана 22-июнунда Кыргызстанда Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 30 жылдыгына арналган эл аралык илимий-практикалык конференция өтөт. Иш-чара "Конституция укуктук, демократиялык мамлекетти куруунун негизи катары" деген аталышты алып, дүйнөнүн 16дан ашык өлкөсүнүн конституциялык контролдоо органдарынын жана ага шайкеш институттарынын өкүлдөрүн чогултат.   Конференция конституциялык сот адилеттигинин ролун жана анын укуктук, демократиялык мамлекеттин калыптанышына тийгизген таасирин талкуулоо үчүн маанилүү платформа болуп саналат. Иш-чаранын катышуучулары конституциялык контролдоо жаатында өз өлкөлөрүнүн тажрыйбалары менен бөлүшүшөт, ошондой эле конституциялык контролдоо органдарынын глобалдык өзгөрүүлөр доорундагы  чакырыктар жана перспективалар менен байланышкан актуалдуу маселелерди талкуулашат.   Конференциянын алкагында төмөнкү темаларды талкуулоо пландаштырылууда:

1. Укуктук жана демократиялык мамлекеттин калыптанышында конституциялык мурастын жана конституциялык сот адилеттигинин ролу;
2. Глобалдык өзгөрүүлөр доорундагы конституциялык контролдоо органдарынын милдеттери: чакырыктар жана перспективалар;
3. Коомго конституциялык баалуулуктарды илгерилетүүдө чет өлкөлөрдүн конституциялык контролдоо органдарынын тажрыйбасы.

Программа менен таанышуу

2023-жылдын 1-майынан 2023-жылдын 1-июнуна чейин Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун судьялары Чинара Айдарбекова жана Лунара Жолдошева Азия конституциялык сотторунун жана ага шайкеш институттарынын ассоциациясынын Изилдөөлөр жана иштеп чыгуулар боюнча туруктуу катчылыгынын 4-эл аралык симпозиумуна катышты. Иш-чара Түштүк Кореянын Сеул шаарында "Сот адилеттигине жетүү: конституциялык перспективалар" темасынын астында өттү. Симпозиумдун уюштуруучусу Азия конституциялык сотторунун ассоциациясынын Туруктуу катчылыгынын жана АКСАнын ишмердүүлүгүнүн алкагында Изилдөөлөр жана иштеп чыгуулар боюнча шайкеш институттардын функцияларын ишке ашырган Кореянын Конституциялык соту болду. Симпозиумдун ишине Азия ассоциациясынын мүчөлөрү, ошондой эле ар кайсы өлкөлөрдүн конституциялык юстиция органдарынын төрагалары жана судьялары катышты. Чынара Айдарбекова "Жарандардын сот адилеттигине жетүүсүн камсыз кылууда Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун салымы" темасында баяндама жасап, анда аталган маселе боюнча Конституциялык соттун тажрыйбасын келтирди. Кореянын Конституциялык соту жана АКСА ассоциациясынын Изилдөөлөр жана иштеп чыгуулар боюнча туруктуу катчылыгы уюштурган иш-чаранын жүрүшүндө катышуучулар сот адилеттигине түз жана кыйыр жетүүнүн ар кандай аспектилерин, иштерди соттук тартипте кароонун алгылыктуулугу жана мүмкүндүгү маселелерин, ошондой эле институттук чыпкалоо механизмдеринин иштешин жана укуктук коргоонун жеткиликтүү формаларын талкуулашты. Жалпысынан Симпозиумдун катышуучулары сот адилеттигине жетүү жаатында тажрыйба алмашты, учурдагы көйгөйлөрдү жана аларды чечүү жолдорун талкуулашты, ошондой эле Азия регионунда конституциялык контролдоо органдарынын ишин өркүндөтүү максатында кызматташууну мындан ары өнүктүрүүгө жана алдыңкы тажрыйбаларды үйрөнүүгө даяр экендиктерин билдиришти.   ...

Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун судьясы Меергул Бобукеева Ж.Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университетинин Юридикалык институтунун конституциялык жана административдик укук кафедрасынын алдындагы конституционализм борборунун расмий ачылышына катышты. Бул маанилүү окуя Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 30 жылдыгына арналган. Конституционализм борборлорун түзүү Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин 2023-жылдын 3-мартындагы № 112 Токтому менен бекитилген Конституциялык соттун демилгеси, ал эки жогорку окуу жайда - Ж. Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университетинде жана Ош мамлекеттик университетинде ишке ашырылат (http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/159992). Борбордун ачылыш аземинин алкагында "Кыргыз Республикасында конституционализмдин өнүгүшү - демократиялык мамлекеттин калыптанышынын негизи" темасына арналган Нурбеков окуусу өттү. Бул иш-чара Кыргызстандагы юридикалык илимдин жана конституциялык укуктун өнүгүшүнө зор салым кошкон көрүнүктүү юридика илимдеринин доктору жана профессор Кубаныч Нурбековдун урматына аталды. Иш-чаранын жүрүшүндө Конституциялык сот Кыргыз Республикасында конституциялык укукту жана анын демократиялык принциптерди жана укуктук тартипти өнүктүрүүдөгү ролун изилдеген студенттер, окумуштуулар жана практик юристтер үчүн маанилүү ресурс болуп кала турган баалуу китептер жыйнагын өткөрүп берди. Конституционализм борборунун ачылышы жана Нурбеков окуусун өткөрүү Кыргыз Республикасынын өзүнүн конституциялык укугун өнүктүрүүгө жана демократиялык баалуулуктарды бекемдөөгө умтулуусун чагылдырат. Бул демилгелер укуктук билим берүүнү өркүндөтүүгө жана татаал укуктук маселелерди чечүүгө жана өлкөдө мыйзамдын үстөмдүгүн камсыз кылууга жөндөмдүү күчтүү юридикалык кесиптин калыптанышына көмөктөшөт. Судья Меергуль Рыскулбековна өз сөзүндө ЖОЖдордогу конституционализм борборлору илимий изилдөөлөр, билим берүү программаларын өнүктүрүү жана Кыргызстанда конституциялык укук тартибин жана демократиялык принциптерди бекемдөөгө багытталган иш-чараларды өткөрүү үч...

2023-жылдын 19-майында Бишкек шаарынын  Аалы Токомбаев  атындагы №24 орто мектептин окуучулары Конституциялык сотко келип, судьялар менен жолугушту.   Конституциялык сот тарабынан уюштурулган иш-чара Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 30 жылдыгына арналып, жаштарды юриспруденцияга тартууга багытталган. Жаш катышуучулар Конституциялык соттун ишине жана анын жалпы жарандардын күнүмдүк жашоосуна тийгизген таасирине байланыштуу чоң кызыгуу көрсөтүштү жана ар кандай суроолорду беришти. Тажрыйбалуу судьялар менен жолугушуу окуучуларга Кыргызстандын сот системасын негиздеген принциптер жана баалуулуктар жөнүндө түшүнүк алууга мүмкүндүк берди.   Экскурсиянын катышуучуларынын бири  "Конституциялык сот бизге ушундай мүмкүнчүлүк бергенине кубанычтабыз. Бул адилеттик дүйнөсүнө кызыктуу саякат болду. Биз судьяларга өз тажрыйбалары менен ачык бөлүшкөнгө даярдыгы үчүн ыраазыбыз ", - деп белгиледи.   Конституциялык сот тарабынан өткөрүлүп жаткан мындай иш-чаралар жаштарды юриспруденцияга тартуу жана коомдо укуктук маданиятты өнүктүрүү үчүн маанилүү. Алар мектеп окуучуларына Конституциянын маанисин жана анын өлкөдөгү мыйзамдуулукту жана адилеттүүлүктү калыптандыруудагы ролун түшүнүүгө жардам берет. Конституциялык сотко баруу жана судьялар менен жолугушуу жаштардын укуктук илимдерге болгон кызыгуусун арттырып, Кыргыз Республикасынын укуктук турмушуна активдүү катышкан жарандардын жаңы муунун түзүүгө өбөлгө түзөт.   

2023-жылдын 11-майында Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун судьялары Мээргүл Бобукеева жана Кырккелди Кыдырбаев Россия Федерациясынын Конституциясынын 30 жылдыгына арналган эл аралык конференцияга катышты. Иш-чара Санкт-Петербургда болуп, Петербург Эл аралык юридикалык форумун өткөрүүнүн алкагында өттү.   "Конституция жана конституциялык көзөмөл: доктринаны өнүктүрөбүз жана практиканы өркүндөтөбүз" конференциясынын негизги багыты конституциялык тексттин эволюциясынын маанилүү маселелерин жана конституциялык контролдоонун ролун талкуулоого мүмкүндүк берди.   Конференциянын жүрүшүндө катышуучулар Россия Федерациясынын Конституциялык Сотунун Төрагасы Вячеслав Дмитриевич Зорькиндин жана Беларусь, Мьянма, Эфиопия, Индия, Борбордук Азия, Түркия, Тажикстан жана Өзбекстан сыяктуу өлкөлөрдүн конституциялык контролдоо органдарынын өкүлдөрүнүн баяндамаларын угушту.   Эл аралык конференцияга катышуудан тышкары, Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун өкүлдөрү 2023-жылдын 12-майында өткөн Петербург эл аралык юридикалык форумунун көргөзмөсүнө  да катышышты.   Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун судьяларынын мындай эл аралык иш-чараларга катышуусу ар кандай сот органдарынын ортосундагы өз ара аракеттенүүнү бекемдөө жана конституциялык укук жаатында алдыңкы тажрыйба алмашуу үчүн маанилүү, ошондой эле Кыргызстандын Конституциялык системасына көңүл бурууга жана эл аралык аренада анын кадыр-баркын жогорулатууга өбөлгө түзөт. Бул Кыргыз Республикасынын демократиялык принциптерди, укуктук мамлекетти чыңдоого жана жарандардын конституциялык укуктарын коргоого умтулуусун чагылдырат.   Кыргыз Республикасынын Конституциялык соту өз ишин өркүндөтүүнүн, конституциялык контролдоо жаатындагы алдыңкы ыкмаларды киргизүүнүн жана башка мамлекеттердин сот органдарынын ортосунда бекем байланыштарды түзүүнүн үстүндө жигердүү иштөөнү улантууда.  

Бишкекте азыркы Кыргыз мамлекеттүүлүгүнүн укуктук негиздерин бекемдеген Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 30 жылдыгына карата "Мен – жаранмын" аттуу интерактивдүү театралдык сахналаштырылган оюн көрсөтүлдү. Иш-чара Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун демилгеси менен Адам укуктары боюнча эл аралык өнөктөштүк (IPHR) жана "Юристтер адам укуктары үчүн" КФ менен биргеликте "Акыйкат Кареги - сот адилеттиги секторуна мониторинг жүргүзүү боюнча жарандык коомдун улуттук тармагы" долбоорунун алкагында Европа Биримдигинин колдоосу менен даярдалган. "Акыйкат Кареги" тармагынын мүчөлөрү адвокаттары тарабынан көтөрүлгөн жана эң аярлуу жарандардын укуктарын коргоого мүмкүндүк берген иш боюнча Конституциялык соттун чечими тууралуу кубанычтуу кабары менен бөлүштү. Көчөдөгү социалдык сахналаштырылган оюнга волонтерлор, юристтер, адвокаттар, артисттер, бишкектиктер жана борбордун коноктору катышты. Баары биригип, өмүр, укук жана эркиндикти даңазалаган бирдиктүү ишке катышып, биринчи жолу Кыялбек Урманбетовдун сөзүнө жана Бакыт Алишеровдун обонуна салынган КР Конституциясынын гимни жаңырды.    

Урматтуу мекендештер!   Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун жана жеке өзүмдүн атымдан Сиздерди Конституция күнү жана Кыргызстандын биринчи Конституциясынын кабыл алынгандыгынын 30 жылдыгы менен куттуктайм.   Конституция – бул биздин мамлекеттүүлүгүбүздүн негизи, көз карандысыздыгыбыздын символу жана эркиндигибиздин кепилдиги. Ал жарандардын укуктарын жана милдеттерин аныктайт, бийликти чектейт жана мамлекеттик институттардын ортосундагы өз ара аракеттенүү системасын орнотот. Бул биздин демократиялык системабыздын пайдубалын түптөгөн жана мамлекет катары өнүгүүбүздүн башталышын айгинелеген документ.   Ушул 30 жылдын ичинде Конституция биздин туруктуулугубуздун жана гүлдөп-өнүгүүбүздүн негизи болду. Биз баарыбыз аны терең урматтап, коргошубуз керек, ошондой эле ар бир жарандын укуктары менен эркиндиктерин коргоо, өлкөбүздө конституциялык тартипти жана адилеттүүлүктү сактоо үчүн биргелешип иш алып баруубуз керек.   Конституциябыз жандуу жана актуалдуу болуп, элибиздин духун жана керектөөлөрүн чагылдырып турушу үчүн, биз биргеликте бул жолду мындан ары да өнүктүрө алабыз деп ишенем.   Биздин Конституциябызды карманууга аракет кылган жана оор учурларда да анын принциптерин бекем карманган ар бир жаранга ыраазычылык билдиргим келет. Бул биздин жогорку деңгээлдеги абийирибиздин жана мекенибиздин алдындагы жоопкерчилигибиздин көрсөткүчү.   Конституциянын бул күнү Конституциябызды терең урматтап, коргоп, күчтүү жана гүлдөгөн мамлекетти түзүү үчүн биргелешип иш алып барышыбыз керектигин эскертип турсун.   Урматтоо менен,   Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасы Эмиль Осконбаев    

2023-жылдын 4-майында Кыргызстандын юридикалык факультеттеринин мыкты студенттери Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотуна имаратында чогулуп, сот мекемесинин ишмердүүлүгү менен таанышышты.   Бир күн ичинде студенттер Кыргызстандын Конституциясы жана мамлекеттик бийлик органдарынын аракеттеринин мыйзамдуулугун жана конституциялуулугун камсыз кылууда Конституциялык соттун ролу жөнүндө маалымат алышты. Ошондой эле алар судьялар менен жолугушуп, суроолорду берип, конституциялык талаш-тартыштар жана карама-каршылыктар кандайча чечилип жаткандыгы жөнүндө кеңири маалымат алышты.   «Конституциялык соттун ишмердүүлүгү менен таанышып, алардын кандай иштеп жатканын билүү мүмкүнчүлүгү үчүн абдан ыраазыбыз», — деди юридикалык факультеттин студенти. «Биз үчүн бул жакшы маалымат болду, көптү билдик, шыктандык, алган билимибизди келечектеги кесиптик ишибизге колдоно алабыз деп үмүттөнөбүз».   Кыргыз Республикасынын Конституциялык соту болочок юристтерди куттуктайт жана алардын сот адилеттигине жана конституциялык маселелерге кызыгуусуна кубанычта. Биздин сотко келүү жаш муундарга Кыргызстандагы жана жалпы эле укук дүйнөсүндөгү Конституциялык соттун ролун жана маанисин жакшыраак түшүнүүгө жардам берет деп ишенебиз.  

    5-май – Кыргыз Республикасынын Конституция күнүн майрамдоого байланыштуу, Кыргыз Республикасынын Конституциялык соту Конституциялык соттун өнүгүшүнө салым кошкон эмгеги сиңирген ишмерлерге, ошондой эле Конституциялык соттун аппаратынын кызматкерлерине жетишкен ийгиликтери жана сот тутумун өнүктүрүүгө активдүү катышкандыгы үчүн ыраазычылык билдирди.   Сыйлыктар төмөнкү адамдарга тапшырылды:   "Кызматташтык үчүн" медалы менен сыйлангандар:

• Бекбосун Жакшылыкович Апсатаров, Кыргыз Республикасынын Президентинин Администрациясынын соттор жана прокуратура менен өз ара аракеттенүү бөлүмүнүн экс-башчысы;
• Мурат Каниметович Укушов, Кыргыз Республикасынын Президентинин Администрациясынын Президентти жана Министрлер Кабинетин укуктук жактан камсыз кылуу башкармалыгынын начальниги;
• Медербек Кубанычевич Алиев, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаты.

  Ардак грамотасы менен сыйлангандар:

• Сергей Николаевич Демин, Конституциялык соттун аппаратынын укуктук жана уюштуруучулук камсыздоо бөлүмүнүн башчысынын милдетин аткаруучу;
• Жылдыз Ашымбековна Жороева, Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун аппаратынын басма сөз катчысы;
• Жайнагуль Кубанычбековна Аширматова, Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун аппаратынын эксперттик-аналитикалык башкармалыгынын аналитика бөлүмүнүн улук консультанты.

  Конституциялык соту тапшырылган сыйлыктар аркылуу ардактуу сыйлык ээлеринин Кыргызстандын сот системасын өнүктүрүүгө жана өркүндөтүүгө кошкон зор салымын жана эмгегин тааныйт. Алардын эмгектеги жетишкендиктери жана укуктук мамлекеттин принциптерине берилгендиги бүткүл жамаат үчүн үлгү болуп саналат жана жогорку деңгээлде таанылууга татыктуу.