Бишкекте азыркы Кыргыз мамлекеттүүлүгүнүн укуктук негиздерин бекемдеген Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 30 жылдыгына карата "Мен – жаранмын" аттуу интерактивдүү театралдык сахналаштырылган оюн көрсөтүлдү.
Иш-чара Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун демилгеси менен Адам укуктары боюнча эл аралык өнөктөштүк (IPHR) жана "Юристтер адам укуктары үчүн" КФ менен биргеликте "Акыйкат Кареги - сот адилеттиги секторуна мониторинг жүргүзүү боюнча жарандык коомдун улуттук тармагы" долбоорунун алкагында Европа Биримдигинин колдоосу менен даярдалган.
"Акыйкат Кареги" тармагынын мүчөлөрү адвокаттары тарабынан көтөрүлгөн жана эң аярлуу жарандардын укуктарын коргоого мүмкүндүк берген иш боюнча Конституциялык соттун чечими тууралуу кубанычтуу кабары менен бөлүштү.
Көчөдөгү социалдык сахналаштырылган оюнга волонтерлор, юристтер, адвокаттар, артисттер, бишкектиктер жана борбордун коноктору катышты. Баары биригип, өмүр, укук жана эркиндикти даңазалаган бирдиктүү ишке катышып, биринчи жолу Кыялбек Урманбетовдун сөзүнө жана Бакыт Алишеровдун обонуна салынган КР Конституциясынын гимни жаңырды.
05.05.2023
2023-жылдын 5-майында Кыргызстанда мамлекетибиздин негизин түзгөн жана анын принциптерин жана баалуулуктарын аныктаган фундаменталдуу документ – Конституциянын 30 жылдыгы белгиленди. Бишкектеги Токтогул Сатылганов атындагы филармониянын кооз атмосферасында өткөрүлгөн салтанаттуу иш-чара мааракенин өзөгүн түздү. Иш-чарага Кыргыз Республикасынын Президенти Садыр Жапаров жана Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасы Эмил Осконбаев баш болгон жогорку даражалуу меймандар катышты. Маараке Кыргыз Республикасынын Конституциялык соту тарабынан демилгеленген.
Президент өз сөзүндө элди майрам менен куттуктап, Конституциянын тарыхый маанисин жана Кыргызстандагы демократиялык институттарды жана укуктук мамлекетти бекемдөөдө анын маанилүү ролун баса белгиледи. Ал ар бир кыргызстандыкты өзүнүн жарандык жоопкерчилигин билүүгө жана мамлекеттин жашоосуна активдүү катышууга чакырды.
Кыргызстандын Конституциясынын 30 жылдыгын белгилөө өлкөбүздөгү конституциялык түзүлүштүн маанилүүлүгүн жана туруктуулугун баса белгилеген тарыхый жана символикалык окуя болду. Бишкекте гана эмес, Кыргызстандын бардык аймактарында өткөрүлгөн масштабдуу иш-чаралар биримдикти жана элибиздин конституциялык принциптерди коргоого жана сактоого жигердүү катышууга даярдыгын чагылдырды.
Конституциялык соттун төрагасы: "Ушул 30 жылдын ичинде биз укуктук система, соттук көз карандысыздык жана жарандардын укуктарын коргоо жаатында олуттуу прогресске жетише алдык. Бирок, дагы деле көп иш бар. Биз өзүбүздүн конституциялык системабызды өркүндөтүүнү, коомдо укуктук маданиятты өнүктүрүүнү жана мамлекеттин бардык деңгээлдеринде конституциялык принциптердин аткарылышын камсыз кылууну улантуубуз керек.» – деп белгиледи.
“Конституциянын 30 жылдыгын белгилөө – бул сыймык менен даңаза гана эмес, ал Конституциялык укуктарыбыз менен милдеттерибизди кантип урматтап, кантип коргоо керек деп ойлонууга мүмкүнчүлүк.” – деди Эмиль Осконбаев.
https://youtu.be/hs1Hs7GcIB0
04.05.2023
Урматтуу мекендештер!
Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун жана жеке өзүмдүн атымдан Сиздерди Конституция күнү жана Кыргызстандын биринчи Конституциясынын кабыл алынгандыгынын 30 жылдыгы менен куттуктайм.
Конституция – бул биздин мамлекеттүүлүгүбүздүн негизи, көз карандысыздыгыбыздын символу жана эркиндигибиздин кепилдиги. Ал жарандардын укуктарын жана милдеттерин аныктайт, бийликти чектейт жана мамлекеттик институттардын ортосундагы өз ара аракеттенүү системасын орнотот. Бул биздин демократиялык системабыздын пайдубалын түптөгөн жана мамлекет катары өнүгүүбүздүн башталышын айгинелеген документ.
Ушул 30 жылдын ичинде Конституция биздин туруктуулугубуздун жана гүлдөп-өнүгүүбүздүн негизи болду. Биз баарыбыз аны терең урматтап, коргошубуз керек, ошондой эле ар бир жарандын укуктары менен эркиндиктерин коргоо, өлкөбүздө конституциялык тартипти жана адилеттүүлүктү сактоо үчүн биргелешип иш алып баруубуз керек.
Конституциябыз жандуу жана актуалдуу болуп, элибиздин духун жана керектөөлөрүн чагылдырып турушу үчүн, биз биргеликте бул жолду мындан ары да өнүктүрө алабыз деп ишенем.
Биздин Конституциябызды карманууга аракет кылган жана оор учурларда да анын принциптерин бекем карманган ар бир жаранга ыраазычылык билдиргим келет. Бул биздин жогорку деңгээлдеги абийирибиздин жана мекенибиздин алдындагы жоопкерчилигибиздин көрсөткүчү.
Конституциянын бул күнү Конституциябызды терең урматтап, коргоп, күчтүү жана гүлдөгөн мамлекетти түзүү үчүн биргелешип иш алып барышыбыз керектигин эскертип турсун.
Урматтоо менен,
Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасы
Эмиль Осконбаев
04.05.2023
2023-жылдын 4-майында Кыргызстандын юридикалык факультеттеринин мыкты студенттери Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотуна имаратында чогулуп, сот мекемесинин ишмердүүлүгү менен таанышышты.
Бир күн ичинде студенттер Кыргызстандын Конституциясы жана мамлекеттик бийлик органдарынын аракеттеринин мыйзамдуулугун жана конституциялуулугун камсыз кылууда Конституциялык соттун ролу жөнүндө маалымат алышты. Ошондой эле алар судьялар менен жолугушуп, суроолорду берип, конституциялык талаш-тартыштар жана карама-каршылыктар кандайча чечилип жаткандыгы жөнүндө кеңири маалымат алышты.
«Конституциялык соттун ишмердүүлүгү менен таанышып, алардын кандай иштеп жатканын билүү мүмкүнчүлүгү үчүн абдан ыраазыбыз», — деди юридикалык факультеттин студенти. «Биз үчүн бул жакшы маалымат болду, көптү билдик, шыктандык, алган билимибизди келечектеги кесиптик ишибизге колдоно алабыз деп үмүттөнөбүз».
Кыргыз Республикасынын Конституциялык соту болочок юристтерди куттуктайт жана алардын сот адилеттигине жана конституциялык маселелерге кызыгуусуна кубанычта. Биздин сотко келүү жаш муундарга Кыргызстандагы жана жалпы эле укук дүйнөсүндөгү Конституциялык соттун ролун жана маанисин жакшыраак түшүнүүгө жардам берет деп ишенебиз.
04.05.2023
5-май – Кыргыз Республикасынын Конституция күнүн майрамдоого байланыштуу, Кыргыз Республикасынын Конституциялык соту Конституциялык соттун өнүгүшүнө салым кошкон эмгеги сиңирген ишмерлерге, ошондой эле Конституциялык соттун аппаратынын кызматкерлерине жетишкен ийгиликтери жана сот тутумун өнүктүрүүгө активдүү катышкандыгы үчүн ыраазычылык билдирди.
Сыйлыктар төмөнкү адамдарга тапшырылды:
"Кызматташтык үчүн" медалы менен сыйлангандар:
- Бекбосун Жакшылыкович Апсатаров, Кыргыз Республикасынын Президентинин Администрациясынын соттор жана прокуратура менен өз ара аракеттенүү бөлүмүнүн экс-башчысы;
- Мурат Каниметович Укушов, Кыргыз Республикасынын Президентинин Администрациясынын Президентти жана Министрлер Кабинетин укуктук жактан камсыз кылуу башкармалыгынын начальниги;
- Медербек Кубанычевич Алиев, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаты.
Ардак грамотасы менен сыйлангандар:
- Сергей Николаевич Демин, Конституциялык соттун аппаратынын укуктук жана уюштуруучулук камсыздоо бөлүмүнүн башчысынын милдетин аткаруучу;
- Жылдыз Ашымбековна Жороева, Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун аппаратынын басма сөз катчысы;
- Жайнагуль Кубанычбековна Аширматова, Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун аппаратынын эксперттик-аналитикалык башкармалыгынын аналитика бөлүмүнүн улук консультанты.
Конституциялык соту тапшырылган сыйлыктар аркылуу ардактуу сыйлык ээлеринин Кыргызстандын сот системасын өнүктүрүүгө жана өркүндөтүүгө кошкон зор салымын жана эмгегин тааныйт. Алардын эмгектеги жетишкендиктери жана укуктук мамлекеттин принциптерине берилгендиги бүткүл жамаат үчүн үлгү болуп саналат жана жогорку деңгээлде таанылууга татыктуу.
![]()
04.05.2023
2023-жылдын 4-майында Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун судьясы Чинара Айдарбекова Баласагын атындагы КУУнун "Бажы иши" жаатында адистешкен юридикалык факультеттин 1-4-курстарынын студенттери үчүн "Кыргыз Республикасынын Конституциясынын маңызы жана мааниси" темасында мейман лекциясын өткөрдү.
Иш-чара көз карандысыз жана эгемендүү Кыргызстандын биринчи Конституциясынын кабыл алынгандыгынын 30 жылдыгына карата уюштурулган. Иш-чаранын ачылышында Юридика факультетинин деканы Кынатбек Сманалиев студенттерди куттуктап, аларды судья менен тааныштырды.
Чынара Аскарбековна өзүнүн лекциясында студенттерге конституциялык түзүлүштүн принциптери, адамдын жана жарандын укуктары менен эркиндиктерин камсыз кылууда Конституциянын ролу, ошондой эле мамлекеттин, коомдун жана инсандын турмушундагы Негизги мыйзамдын мааниси жөнүндө айтып берди. Ал белгилегендей, укуктук мамлекеттин маанилүү принциптеринин бири мыйзамдын үстөмдүгү болуп саналат жана жогорку юридикалык күчкө ээ болгон Кыргыз Республикасынын Конституциясы өлкөнүн негизги мыйзамы болуп саналат. Демек, калган бардык мыйзамдар жана ченемдик укуктук актылар КР Конституциясына ылайык келип, ага каршы келбеши керек.
Ошондой эле судья Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун ролу жана ыйгарым укуктары жөнүндө маалымат менен бөлүштү, ал сот бийлигинин жогорку органы болуп саналат жана конституциялык түзүлүштүн негиздерин, адамдын жана жарандын негизги укуктарын жана эркиндиктерин коргоо, ошондой эле Конституциянын үстөмдүгүн жана түздөн-түз колдонулушун камсыз кылуу үчүн конституциялык контролду жүзөгө ашырат деп белгилеп кетти.
Мейман лекциясынын жүрүшүндө студенттер лекторго суроолорду активдүү беришти жана КР Конституциялык сотунун ишинин ар кандай аспектилерине, анын ичинде анын кабыл алынган чечимдерине кызыгуусун билдиришти.
Жолугушуунун соңунда укук таануу жана бажы иштери кафедрасынын башчысы Рахатбек Ибраимов жана студенттер Чинара Айдарбековага бул иш-чарага катышкандыгы үчүн ыраазычылык ...
Бүгүн, 2023-жылдын 2-ноябрында, Конституциялык сотто Дүйнөлүк банктын миссиясынын башчысы-мамлекеттик сектор боюнча улук адис Клаус Декер менен жолугушуу болуп өттү.
Жолугушууга Конституциялык соттун Төрагасы Эмил Осконбаев, судья Чинара Айдарбекова, аппарат жетекчиси Каныбек Масалбеков, Дүйнөлүк банктын консультанттары Уран Эсенгелдиев жана Алия Маралбаева катышты.
Жолугушуунун жүрүшүндө Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасы Эмиль Осконбаев миссиянын көңүлүн конституциялык сот өндүрүшүнүн натыйжалуулугун жогорулатуу жана алыскы аймактардагы жарандардын сот адилеттигине жеткиликтүүлүгүн камсыз кылуу үчүн электрондук сот өндүрүшүн киргизүү зарылдыгына бурду. Тараптар ошондой эле санариптик технологиялар, маалыматтарды сактоо жана программалык камсыздоо маселелерин талкуулашты.
Жолугушуунун жыйынтыгы боюнча Конституциялык соттун төрагасы сот процессине санариптик технологияларды киргизүү реформалоонун маанилүү милдеттеринин бири болуп саналат деп белгиледи. “Технологиялар сот өндүрүшүн тездетип, ошондой эле жарандардын ишенимин жогорулатат, ал эми электрондук сот өндүрүшүн киргизүү процесстик жана башка документтер менен ишти жөнөкөй жана ыңгайлуу кылат, иштерди кароо мөөнөттөрүн кыйла тездетүүгө, соттордун да, сот процессинин катышуучуларынын да чыгымдарын азайтууга мүмкүндүк берет” – деп белгиледи Э.Өскөнбаев.
Дүйнөлүк банктын техникалык миссиясынын өкүлдөрү Кыргызстанга сот органдарын санариптик трансформациялоо боюнча мамлекеттин пландарын колдоо максатында сот системасына ... 
Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун судьялары Жолдошева Л.Ч. жана Шаршеналиев Ж.А. КЭРдин Циндао жана Ханчжоу шаарларында өткөн ШКУга мүчө-мамлекеттердин судьялары үчүн үстүбүздөгү жылдын 7-23 – сентябрында КЭРдин коммерция министрлиги жана Шандунь тышкы соода кесиптик колледжи тарабынан уюштурулган окуу семинарына катышты.
Окутуунун жүрүшүндө катышуучулар Кытайдын тарыхы, маданияты, “Бир алкак – бир жол” демилгесин ишке ашыруунун алкагында өткөрүлүп жаткан Циндао элдик сотунун динамикалуу соттук иш-чаралары, бул жаатта укуктук кызматташтыкты илгерилетүү боюнча сунуштары, КЭРдин укуктук жана сот системасы, Эркин соода аймагындагы Мыйзамдын үстөмдүгүнүн практикасы жана инновациялары, актуалдуу маселелер боюнча пикир алмашуу жана талкууларды өткөрүү менен соттук-укуктук чөйрөнү реформалоодо КЭРдин тажрыйбасы менен таанышты.
Семинардын программасына Шандунь провинциясынын Циндао шаарында жайгашкан Эл аралык “Кытай-ШКУ көргөзмө аймагынын Бермети» Экспоборборуна, Циндао шаарынын элдик ортомчу борборуна, Адвокаттык бюросуна, Административдик кызмат көрсөтүүлөр борборуна, Ханчжоу шаарында жайгашкан Сиху көлүнө жана Кытайдын башка административдик имараттары, маданий-тарыхый кызыктуу жерлерине баруулар киргизилген.
Ошондой эле Конституциялык соттун судьялары 19-20-сентябрда КЭР сот тутумунун жогорку жетекчилигинин катышуусунда өткөн Кытай-ШКУ Аймактык сотторунун судьяларынын форумуна катышты. Форумда акыйкаттуулукту жана натыйжалуулукту өнүктүрүү аркылуу сотторго болгон ишенимди бекемдөө, коммерциялык келишимдерге байланыштуу иштерди кароонун механизмдери жана эрежелери, трансчек аралык кибер кылмыштуулукка каршы күрөшүүдө... 
... 
